1) De communicatie op newsmonkey toont bovenaan een foto van een vrouw die wakker in bed ligt met daarbij de titel “Waarom liggen we wakker van de klimaatverandering?”.
Daaronder, in een gele balk, de naam “Belgisch Nucleair Forum”, met daaronder “Newsmonkey partner” en links het logo van het Nucleair Forum.
Daaronder een tekst die als volgt aanvangt:
“De klimaatverandering. Broeikasgassen zorgen ervoor dat de aarde langzaam maar zeker opwarmt. Als de temperatuur van de aarde niet onder de 2°C blijft, zal dat grote gevolgen hebben voor het klimaat, de natuur en de mens. De Milieutop in Parijs, de COP21, streeft naar een samenwerking van alle landen voor een CO2-arme planeet. Zoveel mogelijk CO2-arme energievormen gebruiken is dus de boodschap.”
De tekst eindigt met:
“Eén ding is zeker: we moeten allemaal ons steentje bijdragen om de klimaatveranderingen tegen te gaan. Neem zeker een kijkje op de website van het Nucleair Forum voor meer informatie over kernenergie en lees meer over de rol van kernenergie in de strijd tegen de klimaatverandering.”
Daaronder een filmpje van het Nucleair Forum.
Rechts van de tekst een kolom verwijzend naar de Facebookpagina en de Twitterpagina van het Nucleair Forum.
De newsmonkey tweet luidt als volgt: “Waarom liggen we wakker van de #klimaatverandering? http://nmky.be/1NH1lY1 Via @NucleairForum”.
2) De TV-spots tonen respectievelijk een fietser die naar een kerncentrale kijkt en een vrouw die een koffie drinkt en de krant leest in een café.
Gesproken tekst en tekst op het scherm:
Man: “Als het geen CO2 is, wat is dan de rook die uit die kerncentrale komt?”
VO: “Heel simpel: waterdamp. Kerncentrales stoten amper CO2 uit. Daarom zijn ze absoluut nodig in de strijd tegen de klimaatverandering. Ontdek waarom op nucleairforum.be”
Vrouw: “Zijn die klimaatdoelstellingen wel haalbaar, zonder kernenergie?”
Man: “Waarschijnlijk niet. Kerncentrales stoten nauwelijks CO2 uit. Daarom zijn ze absoluut nodig in de strijd tegen de klimaatverandering. Ontdek waarom op nucleairforum.be”
1) Volgens de klager is dit duidelijk reclame, maar er is op een klein bannertje na niet te zien dat het eigenlijk over een advertorial gaat. Volgens hem moet er online een duidelijk onderscheid zijn tussen reclame en échte artikelen.
2) De klager haalt aan dat volgens de adverteerder de klimaatdoelstellingen niet haalbaar zouden zijn zonder kernenergie. Dit is volgens de klager ronduit schandalig en beschamend. Hij investeert elke mogelijke euro in milieuvriendelijke items en draagt alle mogelijke steentjes bij om milieuvriendelijk door het leven te gaan. Volgens hem is de propaganda (want dat is het volgens hem uiteindelijk) onethisch.
De adverteerder bracht in herinnering dat het “Belgisch Nucleair Forum” een organisatie is die onder deze naam werd opgericht op 29 februari 1972 (“Forum Nucléaire Belge” in het Frans). Deze organisatie verenigt het merendeel van de ondernemingen en instellingen die actief zijn in de verschillende toepassingen van kerntechnologie. Het Forum heeft als doel vreedzame toepassingen van nucleaire technologie te bevorderen, alsook het informeren en het documenteren van de leden, de industrie en het publiek in het algemeen. Deze informatie is eenvoudig en direct beschikbaar op de website van het Forum.
Op 18 november 2015 lanceerde het Nucleair Forum een nieuwe informatiecampagne rond de volgende vraag: “Het klimaatprobleem aanpakken met kernenergie, kan dat echt?”. Aangezien de kerntechnologie in het algemeen nog miskend wordt door de Belgische consument, heeft deze campagne als doel hen te informeren over de beperkte CO2-uitstoot van deze energiebron, rekening houdend met de volledige exploitatiecyclus.
1) Inzake de eerste klacht deelde de adverteerder het volgende mee.
In hoofdorde: de klacht is verkeerdelijk tegen het Nucleair Forum gericht.
Het Nucleair Forum heeft wel degelijk ruimte voor een “publireportage” “gekocht” op de website Newsmonkey.be, teneinde voor de nieuwe campagne gebruik te kunnen maken van dit distributiekanaal van informatie. Het Forum heeft echter geen enkele controle over de manier waarop de informatie wordt opgemaakt en gepresenteerd aan de consument. Newsmonkey biedt reeds lange tijd deze “publireportage”-formule aan veel verschillende adverteerders aan. De formule is dus niet nieuw.
Het Nucleair Forum heeft een informatief dossier doorgegeven waaruit Newsmonkey fragmenten kon gebruiken om drie artikels voor te bereiden. Dit redactioneel werk werd ter goedkeuring voorgelegd aan het Nucleair Forum. De manier waarop de publireportage nadien in de website Newsmonkey.be geïntegreerd werd, is de loutere verantwoordelijkheid van Newsmonkey.be. Dit geldt ook voor de tweet die door Newsmonkey over deze publireportage verstuurd werd.
In ondergeschikte orde: het gaat niet om reclame.
Het Nucleair Forum heeft geenszins als doel de verkoop van bepaalde producten of diensten te promoten, zeker niet in eigen naam, noch in naam van zijn leden.
Het artikel dat op Newsmonkey.be verscheen, noch de tweet die over deze recente campagne van het Nucleair Forum verzonden werd, kunnen derhalve als “reclame” beschouwd worden.
In nog ondergeschikte orde: de adverteerder evenals de aard van het artikel/de tweet zijn duidelijk geïdentificeerd.
Wat het artikel op Newsmonkey.be betreft, wordt het Nucleair Forum geïdentificeerd door zijn naam en zijn logo. Meteen aan het begin van het artikel staat een goed zichtbare (in tegenstelling tot wat de klager beweert) lichtgele balk die aangeeft dat de inhoud afkomstig is van het Nucleair Forum.
Oorspronkelijk had Newsmonkey.be het Nucleair Forum aangeduid als “Newsmonkey partner”, wat reeds op een duidelijke manier de oorsprong van de reportage in kwestie weergaf. De publireportage kon dus duidelijk en onmiddellijk als dusdanig herkend worden.
Newsmonkey.be – nadat ze geïnformeerd werden over de klacht – heeft beslist, waarschijnlijk teneinde nog meer duidelijkheid te scheppen, om het Nucleair Forum als “Newsmonkey adverteerder” aan te duiden.
Momenteel kan er geen enkele twijfel meer bestaan over de aard van de reportage en de identiteit van de adverteerder: het gaat om een publireportage van het Nucleair Forum.
Verder bevat het artikel een hyperlink die rechtstreeks naar de website van het Nucleair Forum verwijst.
Elke consument wiens aandacht getrokken wordt door de publireportage en vervolgens de website van het Nucleair Forum raadpleegt, weet onmiddellijk welke de huidige campagne is van het Nucleair Forum, waar het Nucleair Forum voor staat en wat zijn doelstellingen zijn.
Wat de tweet betreft die door Newsmonkey.be verstuurd werd, die bevat in de titel de aanduiding “Via @NucleairForum”, wat duidelijk de oorsprong van de informatie en de identiteit van het Forum aanduidt. Het logo van het Nucleair Forum wordt er onmiddellijk onder afgebeeld.
Wanneer de cursor over @Nucleair Forum of over het logo van het Nucleair Forum glijdt, verschijnt er een venster dat toegang geeft tot de pagina van de campagne in kwestie op de website van het Nucleair Forum. Elke consument die slechts een beetje aandacht besteedt aan de boodschap in kwestie, zal dus de oorsprong en de identiteit van de adverteerder kennen.
2) Wat de tweede klacht betreft, deelde de adverteerder mee dat de klager geen enkele duidelijke kritiek formuleert op de inhoud van de huidige campagne van het Nucleair Forum. Wat de klager het Nucleair Forum eigenlijk verwijt, is eenvoudigweg het opwerpen van de kwestie omtrent de plaats van kernenergie binnen het energiedebat en de klimaatcontext waarbij de uitstoot van CO2 teruggedrongen moet worden.
Dit is echter een maatschappelijk debat dat het verdient om gevoerd te worden, of men nu voor of tegen kernenergie is. Dit geldt ook voor alle andere energiebronnen.
Er is in dit geval geen sprake van een inbreuk op de wettelijke of autodisciplinaire bepalingen. De berichten van het Nucleair Forum zijn namelijk niet in strijd met de verplichting tot eerlijkheid, waarachtigheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid – in tegendeel.
Het is vooreerst belangrijk te benadrukken dat het Nucleair Forum een combinatie van kernenergie met zonne- en windenergie aanbeveelt om tot een energiemix met een beperkte CO2-uitstoot te komen.
Vervolgens moet benadrukt worden dat de informatie die door het Nucleair Forum meegedeeld wordt, volledig correct is en gebaseerd is op officiële cijfers en publicaties van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en het Internationaal Energieagentschap (IEA).
De Jury heeft dit dossier onderzocht rekening houdend met de argumenten van de betrokken partijen.
De Jury heeft met name twee klachten ontvangen inzake de campagne van het Nucleair Forum: één inzake de herkenbaarheid van de reclame via newsmonkey en één inzake de inhoud van de TV-spots.
Deze klachten worden hieronder achtereenvolgens behandeld. De Jury heeft er hierbij in het algemeen nota van genomen dat de betrokken reclame-uitingen deel uitmaken van een ruimere informatiecampagne die aansluit bij de eerdere campagnes die de adverteerder de afgelopen jaren voerde in zijn hoedanigheid van vzw met als doel vreedzame toepassingen van nucleaire technologie te bevorderen, alsook het informeren van de leden, de industrie en het publiek in het algemeen.
1) Met betrekking tot de klacht inzake de herkenbaarheid van de reclame via newsmonkey
De Jury houdt er vooreerst aan in herinnering te brengen dat niet-commerciële reclame zoals deze van het Nucleair Forum wel degelijk binnen haar bevoegdheidsdomein valt op basis van de JEP Regels inzake niet-commerciële reclame.
Dienaangaande stelt zij overigens vast dat het Nucleair Forum het zelf heeft over een “publi-reportage” en aldus het publicitair karakter van de communicatie erkent.
Vervolgens brengt zij in herinnering dat de adverteerder de algemene verantwoordelijkheid draagt voor zijn reclame, met inbegrip van de naleving van de regels inzake herkenbaarheid van reclame zoals onder meer vervat in artikel 9 van de Code van de Internationale Kamer van Koophandel.
De Jury heeft vervolgens kennis genomen van de communicatie op de website newsmonkey.be en de tweet in kwestie.
Zij heeft vastgesteld dat onder de titel van de communicatie op de website newsmonkey.be in een gele balk de naam “Belgisch Nucleair Forum” met daaronder “Newsmonkey partner” en links het logo van het Nucleair Forum vermeld stonden.
Zij heeft tevens vastgesteld dat rechts van de tekst een kolom staat verwijzend naar de Facebookpagina en de Twitterpagina van het Nucleair Forum.
Zij heeft er bovendien nota van genomen dat bij publicaties op de website newsmonkey.be die redactionele inhoud betreffen een auteur met diens foto vermeld staat.
Zij heeft daarnaast vastgesteld dat de tweet “Via @NucleairForum” vermeldt en aldus linkt naar de Twitterpagina van het Nucleair Forum.
Gelet op het voorgaande, is de Jury van oordeel dat de reclameboodschappen in kwestie duidelijk herkenbaar zijn als reclame afkomstig van het Nucleair Forum en heeft zij deze klacht derhalve ongegrond verklaard.
De Jury heeft er echter tevens nota van genomen dat newsmonkey na ontvangst van de klacht ervoor geopteerd heeft om de bewoordingen “Newsmonkey partner” te vervangen door “Newsmonkey adverteerder” en houdt eraan te beklemtonen dat zij deze wijziging op prijs stelt.
2) Met betrekking tot de klacht inzake de inhoud van de TV-spots
De Jury heeft zich beperkt tot het onderzoeken van de inhoud van de betrokken TV-spots, zonder zich te buigen over het maatschappelijk debat over kernenergie dat buiten haar bevoegdheid valt.
De Jury heeft vastgesteld dat de spots onder meer het volgende vermelden: “Kerncentrales stoten nauwelijks CO2 uit. Daarom zijn ze absoluut nodig in de strijd tegen de klimaatverandering. Ontdek waarom op nucleairforum.be”.
De Jury heeft er ingevolge het antwoord van de adverteerder nota van genomen dat de adverteerder zich baseert op officiële gegevens die rekening houden met de volledige cyclus van de productie van kernenergie en dat dit ook verduidelijkt wordt op de website waarnaar de reclame in kwestie verwijst, zonder exclusiviteit op te eisen of hernieuwbare energiebronnen te veroordelen.
De Jury heeft vastgesteld dat de website waarnaar de reclame verwijst algemene informatie bevat over kernenergie. Door zich op de site te begeven is het voor de consument eenvoudig genoeg om zich ervan te vergewissen in welke hoedanigheid het Nucleair Forum handelt.
De Jury is derhalve van oordeel dat de reclame niet van aard is om de consument te misleiden wat betreft de missie van de adverteerder en evenmin inbreuk maakt op het principe van sociale verantwoordelijkheid.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury derhalve gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op deze punten.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
