De native advertentie op de krantenwebsite bevat bovenaan de vermelding: “Aangeboden door Johnson & Johnson - Gesponsorde inhoud”, met eronder een foto van een vuist die sigaretten platdrukt.
Daaronder de titel: “Vermindert roken nu echt je stress? En kan je verslaafd raken aan nicotinevervangers? 7 misverstanden over stoppen met roken rechtgezet”, met eronder de volgende tekst:
“Over stoppen met roken doen heel wat foute verhalen de ronde, en dat is jammer. Want die zorgen er misschien wel voor dat jouw stoppogingen tot nu toe geen succes waren. Hoog tijd om daar verandering in te brengen. We nemen 7 hardnekkige misverstanden onder de loep om ze voor eens en voor altijd te ontkrachten. Tabakoloog Els Bosch van tabakologenassociatie rookstopcoach.be geeft extra tips.
Misverstand 1: “Ik heb al zo vaak geprobeerd om te stoppen. Ik kan het gewoon niet.”
Wees niet te hard voor jezelf. Toch opnieuw beginnen roken na een rookstop is niet zo vreemd. Wist je dat er gemiddeld 5 tot 7 pogingen nodig zijn om volledig te stoppen met roken? Gewoon terug proberen dus! Goed om weten: niet alleen je eigen motivatie, maar ook het gebruik van hulpmiddelen en de begeleiding van een tabakoloog verhogen je slaagkansen.
Els Bosch: “Bekijk stoppen met roken zoals leren fietsen: ook dat kon je waarschijnlijk niet van de eerste keer, maar je bleef wel opnieuw proberen tot het lukte. Waarschijnlijk heb je nu gewoon nog niet de beste methode gevonden voor jou. Met de juiste ondersteuning lukt het je zeker wel.”
Misverstand 2: “Wanneer ik rook, heb ik minder stress. Daarom heb ik die sigaret echt nodig.”
In feite is het juist omgekeerd: roken gééft je net stress. Jij ervaart het alleen anders, omdat de nicotine in een sigaret een gemeen spelletje speelt met je lichaam. Hoe dat werkt? Elke keer wanneer je een sigaret rookt krijgt je brein een dosis nicotine. Wanneer die shot is uitgewerkt (en dat is al na een half uurtje) begint je lichaam opnieuw te verlangen naar een nieuwe dosis. Gevolg: je wordt onrustig en zenuwachtig. Pas wanneer je een nieuwe sigaret opsteekt (en je lichaam dus opnieuw nicotine krijgt) verdwijnt die innerlijke spanning. Daardoor lijkt het dus alsof roken je stress vermindert, terwijl het er in werkelijkheid net de oorzaak van is.
Misverstand 3: “Om te stoppen met roken heb je vooral wilskracht nodig.”
Je persoonlijke motivatie is absoluut belangrijk, maar meestal niet voldoende. Van de rokers die proberen te stoppen zonder daarbij extra hulp in te schakelen, zoals nicotinevervangers, slaagt maar 3 tot 5% vanaf de eerste keer. Dat komt omdat je als roker niet alleen mentaal, maar ook fysiek verslaafd bent. Met een juist hulpmiddel kan je de lichamelijke ontwenningsverschijnselen beter de baas en wordt het een stuk makkelijker om te stoppen. Een nicotinevervanger, in de vorm van een pleister, mondspray, zuigtablet of kauwgom, is een rookstopmiddel met nicotine, maar zonder alle andere schadelijke tabakstoffen die in sigaretten zitten. Die nicotine, bedoeld voor therapeutisch gebruik, verzacht de symptomen van tabaksontwenning.
Els Bosch: “Ik vergelijk stoppen met roken graag met een stoel: ook die heeft vier poten nodig om te vermijden dat je omvalt. Wilskracht is één poot van die stoel, maar zonder de drie andere poten – hulpmiddelen, voldoende ondersteuning én geloof in jezelf – is de kans heel groot dat je zal omvallen.”
Misverstand 4: “Nicotine is slecht voor je gezondheid, dus zijn nicotinevervangers dat ook.”
Nicotine zorgt ervoor dat je verslaafd raakt aan sigaretten, maar maakt je niet rechtstreeks ziek. Het zijn de vele andere giftige stoffen in een sigaret, zoals bijvoorbeeld teer, die hart-, vaat- en andere ziekten veroorzaken. Bij een nicotinevervanger zijn die giftige stoffen niet aanwezig, waardoor ze je gezondheid ook niet schaden.
Misverstand 5: “Met een nicotinevervanger rol ik van de ene verslaving in de andere.”
De kans dat je verslaafd raakt aan een nicotinevervanger is heel erg klein. Dat komt door de specifieke werking ervan. Wanneer je een sigaret rookt, komt er via je longen al na 10 seconden een hoge dosis nicotine in je hersenen terecht. Bij een nicotinevervanger komt de nicotine via je huid of via je wang in je lichaam terecht. Dit gaat veel trager en in een minder hoge dosis, waardoor je minder snel opnieuw naar nicotine snakt. Zo is het een stuk makkelijker om stap voor stap je nicotineverslaving af te bouwen.
Els Bosch: “Nicotinevervangers zijn altijd maar een tijdelijk hulpmiddel om te stoppen met roken. Wanneer je merkt dat je nog niet zonder je nicotinevervanger kan, is dat ook niet erg. Het wil gewoon zeggen dat je nog wat extra hulp nodig hebt bij je ontwenningsproces.”
Misverstand 6: “Een nicotinevervanger gebruiken kost meer dan roken.”
Op het eerste zicht lijkt dat misschien zo, maar heb je al eens opgeteld hoeveel geld je elke week uitgeeft aan je sigaretten? De kans is groot dat je schrikt van het bedrag. Natuurlijk kost een nicotinevervanger ook geld, maar het is ook maar een tijdelijk hulpmiddel om je te helpen stoppen met roken. Met de juiste nicotinevervanger zal je lichaam stap voor stap volledig afkicken van de nood aan sigaretten en bespaart het je uiteindelijk juist geld.
Misverstand 7: “Van stoppen met roken en een nicotinevervanger gebruiken word je dik.”
Het klopt inderdaad dat je gewicht kan toenemen wanneer je stopt met roken. Maar het goede nieuws is dat nicotinevervangers die gewichtstoename onder controle helpen te houden. De reden dat je bijkomt heeft immers vaak te maken met ontwenningsverschijnselen: je krijgt meer zin in zoetigheid, je gaat meer eten om iets om handen te hebben, je lichaam verbrandt minder energie ... En omdat nicotinevervangers al die bijwerkingen onder controle houden, is het ook makkelijker om je gewicht te controleren.
Els Bosch: “Wanneer je rookt moet je lichaam extra hard werken om alle giftige stoffen te verwerken. Daardoor verbruik je elke dag zo’n 300 kilocalorieën méér dan een niet-roker. Wanneer je stopt met roken kan je dus alvast proberen om dat aantal calorieën te compenseren, hetzij door minder te snoepen, hetzij door meer te bewegen.”
Heb je nog vragen over stoppen met roken? Wil je graag meer persoonlijke tips of ben je geïnteresseerd in begeleiding? Vraag advies aan je vertrouwde apotheker of ga op zoek naar een tabakoloog in je buurt. Ook bij Tabakstop vind je extra informatie en gratis begeleiding.”
De klager voerde aan dat men een infoverhaal doet waar men zogezegd mythes ontkracht over stoppen met roken en dat een onderdeel van die argumentatie is dat je met nicotinevervangers meer kans hebt. Volgens hem argumenteren ze dat je als mens niet of moeilijk kan stoppen met roken zonder hulp en dus per definitie beter hun producten koopt.
Hij haalde aan dat beide gewoon marketingpropaganda en subjectief zijn en dat er geen bewijs is voor hun stelling maar genoeg bewijzen van het tegendeel. Volgens hem kan je perfect stoppen zonder vervangmiddelen.
De adverteerder deelde mee dat hij het belangrijk vindt om patiënten op een evidence-based en correcte manier te informeren. Het artikel dat de klager beschrijft werd opgesteld in samenwerking met de adverteerder waarbij de journalist van DPG Media in contact werd gebracht met een onafhankelijke tabakologe met een degelijke staat van dienst en goede reputatie. Het werd nog gereviewd door zijn medische en regulatory diensten op taalgebruik en wetenschappelijke correctheid maar aan de experteninformatie werd niet geraakt. De samenwerking met de adverteerder werd in de hoofding van het artikel uitdrukkelijk gecommuniceerd. Hij brengt in België nicotinevervangers met de merknaam ‘Nicorette’ op de markt. Noch de merknaam, noch enige andere promotionele claims of beelden werden in dit artikel getoond.
Het artikel heeft de intentie om de lezer te informeren over rookstop en de huidige evidence-based behandelmethoden bij tabaksafhankelijkheid. Nicotinevervangers zijn de eerstelijnsbehandeling bij rookstop in de huidige klinische richtlijnen. Nicotinevervangers verlichten de verschillende ontwenningsverschijnselen die optreden bij de stopzetting van regelmatig tabaksgebruik. De adverteerder heeft in dit verband een aantal Belgische en internationale klinische richtlijnen opgelijst die volgens hem de informatie in het krantenartikel ondersteunen.
Hij haalde aan dat in het krantenartikel een vergelijking wordt gemaakt naar het stoppen met roken zonder enige hulp/ondersteuning waarbij de slaagkansen 3-5% bedragen en dat deze informatie ondersteund wordt door wetenschappelijke bronnen die hij meedeelde.
Vervolgens deelde hij mee dat nicotinevervangers de slaagkans op een succesvolle rookstop gemiddeld verdubbelen. Dat is zeker zo als de patiënt gemotiveerd is en goed wordt opgevolgd. Dit wordt bevestigd in recente meta-analyses waarbij men niet naar de evidentie van 1 enkel wetenschappelijk artikel kijkt maar alle bestaande gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde klinische studies bundelt om zo tot evidence-based klinische inzichten te komen. De adverteerder communiceerde een oplijsting van de meest recente meta-analyses hierover.
De adverteerder voegde nog toe dat nicotinevervangers geregistreerde geneesmiddelen zijn geïndiceerd voor de behandeling van tabaksverslaving, door de symptomen van de ontwenningsverschijnselen van nicotine en de behoefte om te roken te verlichten, bij rokers van 18 jaar en ouder en met het uiteindelijk doel definitief stoppen met roken. Nicotinevervangers zijn bewezen effectief en gekend en gunstig veiligheidsprofiel. Ook de WHO als toonaangevend agentschap stelt dat nicotinevervangers effectieve geneesmiddelen zijn bij de behandeling van tabakverslaving. De nicotinevervangende kauwgom en pleister zijn al sinds 2009 opgenomen in de WHO-lijst van essentiële geneesmiddelen.
De Jury heeft kennisgenomen van de native advertentie in kwestie en van de klacht die daarop betrekking heeft.
Zij heeft vastgesteld dat de betrokken advertentie uitgaat van de adverteerder Johnson & Johnson en beoogt misverstanden over stoppen met roken aan te kaarten, waarbij tevens een tabakoloog aan het woord komt en aan het einde wordt verwezen naar de apotheker, tabakologen of Tabakstop voor meer informatie.
Zij heeft er ingevolge het antwoord van de adverteerder onder meer nota van genomen dat de advertentie de intentie heeft om de lezer te informeren over rookstop en de huidige evidence-based behandelmethoden bij tabaksafhankelijkheid, waarbij nicotinevervangers, die de verschillende ontwenningsverschijnselen die optreden bij de stopzetting van regelmatig tabaksgebruik verlichten, de eerstelijnsbehandeling zijn bij rookstop in de huidige klinische richtlijnen. Zij heeft tevens nota genomen van het diverse stavingsmateriaal, waaronder Belgische en internationale rookstoprichtlijnen en meta-analyses, waarnaar de adverteerder in dit verband heeft verwezen.
De Jury is van mening dat de advertentie in kwestie aldus voldoende onderbouwd en genuanceerd is en met name noch aangeeft dat stoppen met roken onmogelijk zou zijn zonder nicotinevervangers te gebruiken, noch aangeeft dat deze laatste op zichzelf zouden volstaan.
Zij is derhalve van oordeel dat de advertentie niet van aard is om de gemiddelde consument te misleiden wat betreft de door de klager aangehaalde punten en heeft de klacht ongegrond verklaard.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
