BOLTON – 29/04/2011

Beschrijving van de reclame

De TV spot toont het beeld van een vrouw die in bed ligt te slapen.
Voice over: “Snel afslanken terwijl u slaapt? Somatoline Cosmetic: Intensief afslankende nachtkuur. Slankt af tot 2 cm* in amper 2 weken terwijl u slaapt. Het is wetenschap. Somatoline Cosmetic: Het werkt. N°1 in Europa bij de apotheek*.”

*Klinische test. Gemiddelde waarde (taille-en heupomtrek) van 17 vrouwen op 51. Globale gemiddelde waarde: 1 cm. Cosmetische actie die geen gewichtsverlies inhoudt.
*Evaluatie 2010 van het marktaandeel Anti-cellulite- en afslankcrèmes in IT, ES, FR, NL, CH, AT (IMS); HR (Nielsen).

Motivering van de klacht(en)

Alweer een nieuwe advertentie en campagne die valse hoop geeft. Deze leugenachtige reclame ("binnen twee weken resultaat" nota bene) wordt niet alleen via de televisie verspreid, maar is ook bij vele apotheken te vinden.
De klager dacht dat resultaat beloven binnen zoveel tijd verboden was. Ook de enkele bewering "Het werkt" in de Internet-advertentie lijkt hem in het geheel niet bewezen. Men spreekt bij het product over een test op 25 vrouwen: is dat wetenschappelijk?

Weg hiermee, want het zal natuurlijk ook niet werken, alle valse getuigenissen ten spijt.

Standpunt van de adverteerder

De adverteerder deelde mee dat uit de motivering van de klacht blijkt dat de klager het product in kwestie niet gebruikt heeft en verraadt dus een manifest vooroordeel van zijn kant tegen afslankproducten maar de klager stelt echter de terechte vraag waarop de wetenschappelijke resultaten uit de reclamecampagne gebaseerd zijn.

Ter ondersteuning van de gebruikte vork (tot 2 cm en gemiddeld 1 cm), beschikt Bolton Belgium, met dank aan de Società Italo-Britannica L. Manetti-H.Roberts & C. per Azioni (verantwoordelijk voor onderzoeks- en ontwikkelingactiviteiten voor Bolton Belgium) over onbetwistbaar bewijsmateriaal, dat hieronder uitgebreider beschreven wordt. Dit bedrijf garandeert dat de samenstelling van Somatoline Cosmetic Intensief Afslankende Nachtkuur identiek is aan die van het product SC Snellente Intensivo Notte Form. N.690, dat geciteerd werd in het rapport van een klinische test. Tijdens deze instrumentele klinische test, hebben 51 vrijwilligers (vrouwen tussen 18 en 45 jaar oud, met vetophoping op buik en heupen) het product gedurende 4 weken gebruikt. Het product werd ’s avonds aangebracht. De omtrek van de buik en de heupen werd gemeten na 2 en 4 weken gebruik.

De adverteerder deelde de resultaten mee en wees erop dat ze duidelijk een statistisch belangrijke vermindering tonen van de omtrek van de buik en heupen na een behandeling van 2 weken.
Op basis van de resultaten van de instrumentele klinische test, bevestigt de Società Italo-Britannica L.Manetti-H.Roberts & C. per Azioni de waarachtigheid van de vermelding “Slankt af tot 2 cm* in amper 2 weken terwijl u slaapt (globale gemiddelde waarde 1 cm)**” met betrekking tot het product Somatoline Cosmetic Intensief Afslankende Nachtkuur.

Rekening houdend met wat voorafgaat, is de adverteerder van mening dat hij de wettelijke bepalingen met betrekking tot het product in kwestie heeft nageleefd.

Jurybeslissing

Standpunt Jury in eerste aanleg

Vooreerst vestigt de Jury de aandacht op het feit dat ze niet bevoegd is voor de reclame op de website met de extensie .nl. De Jury beperkt zich tot het onderzoeken van de reclame op de Belgische televisie.

Vervolgens heeft de Jury vastgesteld dat de voice over van de TV spot het volgende zegt: “Snel afslanken terwijl u slaapt? Somatoline Cosmetic: Intensief afslankende nachtkuur. Slankt af tot 2 cm* in amper 2 weken terwijl u slaapt. Het is wetenschap. Somatoline Cosmetic: Het werkt. N°1 in Europa bij de apotheek.” Onderaan op het scherm in kleine letters wordt het volgende vermeldt: *Klinische test. Gemiddelde waarde (taille-en heupomtrek) van 17 vrouwen op 51. Globale gemiddelde waarde: 1 cm. Cosmetische actie die geen gewichtsverlies inhoudt.”

De Jury heeft genoteerd dat Somatoline als cosmetica ter kennis gebracht is aan de bevoegde overheid overeenkomstig artikel 2 §1 van het Koninklijk Besluit van 15 oktober 1997 betreffende cosmetica.

De Jury heeft vastgesteld dat de TV spot een bewering bevat ivm de resultaten die men kan verwachten (“tot 2 cm in amper 2 weken”). De Jury is van mening dat de bewering “tot 2 cm” een marge betreft waartussen lichaamsmaten kunnen schommelen, die vermeld mag worden voor zover de verantwoording ervan kan worden gecontroleerd. De Jury is daarentegen van oordeel dat de bewering “in amper 2 weken” een veralgemeende, nauwkeurige bepaling van de termijn betreft waarop de vermindering van de lichaamsmaten kan worden bereikt. Deze laatste bewering is strijdig met artikel 2.2.2. b) van de DETIC code.

De Jury heeft tevens vastgesteld dat de spot de volgende bewering bevat “Het is wetenschap” en dat onderaan in de spot verwezen wordt naar een klinische test op 51 vrouwen. De Jury is van mening dat deze test onvoldoende is om de bewering “het is wetenschap” te kunnen gebruiken. De Jury is derhalve van oordeel dat deze bewering “Het is wetenschap” te absoluut gesteld is en de consument kan misleiden terzake, wat strijdig is met artikel 88 van de wet van 6 april 2010 op de marktpraktijken.
Op voorwaarde dat het technisch dossier ivm het product in kwestie in orde is overeenkomstig artikels 6, 3 en 7 bis, 1 g) van de Richtlijn 76/768/EEG van de Raad van 27 juli 1976 inzake cosmetische producten, beperkt de Jury er zich tot een beslissing tot wijziging mbt de twee bovenvermelde beweringen.
De Jury heeft de adverteerder verzocht om deze beweringen niet meer te gebruiken en in afwachting van de aanpassing van de spot deze niet meer uit te zenden.

De adverteerder stelde hoger beroep in.

Standpunt adverteerder in hoger beroep

Mbt de bewering “in amper 2 weken”:

De Jury in eerste aanleg oordeelde dat de bewering “in amper 2 weken” een veralgemening betreft van een nauwkeurige bepaling van de termijn om het resultaat te bereiken, dit in strijd met art 2.2.2.b van de Detic code.De adverteerder betwist dit op grond van het feit dat deze verklaring overeenstemt met een periode van tijd waarvan de werkelijkheid werd nagegaan en die bijgevolg toegelaten is door voorvermeld artikel. Voor zover de reclame”tot 2 cm in amper twee weken” aankondigt en voor zover er uitdrukkelijk wordt gepreciseerd dat voormelde 2 cm volgens de klinische test een gemiddeld resultaat betreft, moet onder de vermelding “in amper 2 weken” worden begrepen dat het ongeveer na twee weken gebruik is dat het gemiddeld resultaat kan worden vastgesteld, wetende dat de exacte termijn kan variëren van persoon tot persoon. De gemiddelde consument, zoals degene waarvan sprake is in de wet van 6 april 2010 (consument met gezond verstand en kritische zin en die redelijk geïnformeerd, omzichtig en oplettend is) kan immers redelijkerwijze niet ontkennen dat, wanneer er gewag gemaakt wordt van het bereiken van een bepaald resultaat “binnen twee weken”, het aantal exacte dagen waarin dergelijk gemiddeld resultaat kan worden bereikt, zich situeert in een periode en zal variëren van persoon tot persoon in functie van zijn eigen karakteristieken. Daarenboven wordt de juistheid van deze resultaten, die kunnen worden vastgesteld na twee weken gebruik van het product, bevestigt door een klinische test. De adverteerder verwijst naar het dossier Femiline (Ecopharma) waarin de JEP oordeelde dat de bewering “verstevig uw borsten tot 40% in slechts 8 weken” niet vatbaar was voor kritiek. Hoewel het niet over een identiek product ging, is deze bewering volgens de adverteerder vergelijkbaar met huidige reclame. De adverteerder verwees ook naar andere reclameboodschappen van andere merken met gelijkaardige claims.

Mbt de bewering “het is wetenschap”:

De Jury in eerste aanleg oordeelde dat de klinische test op 51 vrouwen onvoldoende is om de bewering (het is wetenschap) te kunnen gebruiken en dat deze bewering derhalve te absoluut gesteld is.

De adverteerder stelde dat de JEP hiermee haar missie overschrijdt.
Hij benadrukte dat de test werd uitgevoerd door vaklui via een steekproef van deelnemers die redelijkerwijze representatief zijn volgens de normen in dat domein. Hij stelde de gebruiken in dit domein te hebben gerespecteerde en verwees naar andere testen van andere adverteerders waarvan het aantal deelnemers lager was, teneinde te stellen dat de klinische test in kwestie objectief voldoende is om de bewering (het is wetenschap) te rechtvaardigen.
Hij verwees naar de betekenis van het woord wetenschap in het woordenboek Larousse om te stellen dat deze definitie bevestigt dat de klinische studie in kwestie wel degelijk wetenschap is.
Hij benadrukte dat de geleverde inlichtingen in de spot ruimschoots voldoende zijn om de gemiddelde consument toe te laten deze bekritiseerde beweringen in hun context te plaatsen. Hij verwees tevens naar de regels van andere autoregulerende instanties die aanbevelen om aan te geven of een bewering gesteund is op een wetenschappelijke test of daarentegen op een tevredenheidstest, om te stellen dat de verwijzing naar wetenschap derhalve wel degelijk toegelaten en zelfs aanbevolen is. De bewering “het is wetenschap”, vermeld juist na de vermelding van de resultaten van de klinische test, heeft enkel tot voorwerp en als effect te verduidelijken dat de resultaten werden vastgesteld tijdens klinische testen in tegenstelling tot tevredenheidstesten. Hij benadrukte dat het wetenschappelijk karakter juist een bijzonderheid betreft van de demarche van Somatoline Cosmetic die systematisch waakt over:
-het ontwikkelen van innoverende behandelingen
-het ontwikkelen van ingrediënten en formules ifv de toepassing waarvoor het product bestemd is
-het onderwerpen van de producten aan strenge klinische testen, onder dermatologische controle, teneinde de doeltreffendheid en tolerantie na te gaan.

Standpunt Jury in hoger beroep

I. ONTVANKELIJKHEID

Wat de ontvankelijkheid van het verzoek tot hoger beroep betreft, heeft de Jury vooreerst vastgesteld dat :

- het verzoekschrift tijdig ingesteld werd (06.04.2011) binnen de 5 werkdagen na de datum van verzending van de beslissing van de Jury van eerste aanleg (30.03.2011);
- de waarborg gestort werd;
- het verzoekschrift een duidelijke motivering van de reden voor het instellen van hoger beroep bevat.

Gelet hierop, heeft de Jury van hoger beroep het verzoekschrift ontvankelijk verklaard.

II. GEGRONDHEID

De Jury in hoger beroep heeft kennis genomen van de inhoud van de reclame voor Somatoline Cosmetic en van alle elementen en standpunten die terzake meegedeeld werden in dit dossier.

Mbt de bewering “tot 2 cm in amper 2 weken”:

De Jury in hoger beroep bevestigt dat de reclame dient te worden beoordeeld vanuit het oogpunt van de gemiddelde consument, d.i. de redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument. Zij heeft deze reclame ook vanuit dit oogpunt onderzocht.

De Jury in hoger beroep bevestigt dat de DETIC code van toepassing is op deze reclame voor het product Somatoline Cosmetic, meer bepaald art. 2.2.2.b inzake “afslanking”. De verwijzing door de adverteerder naar een ander dossier (product voor versteviging borsten) kan niet weerhouden worden in het kader van huidig dossier, daar het om een ander product gaat waarvoor andere regels gelden.

De verwijzing door de adverteerder naar andere reclameboodschappen voor gelijkaardige producten die gelijkaardige claims zouden gebruiken, vormt evenmin enige rechtvaardiging. De JEP wordt enkel gevat op basis van een klacht en oordeelt pas over een reclameboodschap van zodra er een dossier aanhangig wordt gemaakt.

Artikel 2.2.2.b van de DETIC code bepaalt het volgende:

Wanneer er in verband met een cosmeticaproduct naar resultaten wordt verwezen zijn niet toegelaten (gezien de schommelingen eigen aan elk individu):
• veralgemeende, nauwkeurig bepaalde aanduidingen van verminderde lichaamsmaten;
• veralgemeende, nauwkeurige bepaling van de termijn waarop deze vermindering van de lichaamsmaten kan worden bereikt.
Marges waartussen lichaamsmaten of termijnen kunnen schommelen mogen daarentegen wel worden vermeld voor zover de verantwoording ervan kan worden gecontroleerd.

De Jury in hoger beroep is tevens van oordeel dat de bewering “in amper 2 weken” een veralgemeende, nauwkeurige bepaling van de termijn betreft waarop de vermindering van de lichaamsmaten kan worden bereikt. De gemiddelde consument leidt hier ontegensprekelijk uit af dat het resultaat zal bereikt worden in maximaal 2 weken tijd.

Het argument van de adverteerder dat “onder deze vermelding “in amper 2 weken” zou worden begrepen dat het ongeveer na twee weken gebruik van het product is dat het gemiddeld resultaat kan worden vastgesteld, wetende dat de exacte termijn kan variëren van persoon tot persoon”, wordt niet als doorslaggevend, noch als relevant beschouwd en wordt niet weerhouden door de Jury in hoger beroep.

De Jury in hoger beroep is tevens van oordeel dat deze bewering strijdig is met artikel 2.2.2. b van de DETIC code. Zij bevestigt derhalve de beslissing van de Jury in eerste aanleg mbt dit punt.

Mbt de bewering “Het is wetenschap”:

Vooreerst merkt de Jury in hoger beroep op dat de bewering “Het is wetenschap” dient te worden beoordeeld vanuit de perceptie van de gemiddelde consument. Met andere woorden, los van de gebruiken die doorgaans gehanteerd worden in domeinen van cosmetica, waarnaar de adverteerder verwijst.

De gemiddelde consument verstaat onder de bewering “Het is wetenschap” dat de resultaten werkelijk wetenschappelijk bewezen zijn.

Vervolgens merkt de Jury in hoger beroep op dat met betrekking tot de klinische studie die uitgevoerd werd op 51 personen en waarnaar verwezen wordt in de reclame, er geen statistische verificatie, noch enige meting door controlegroepen wordt aangeleverd.

De Jury in hoger beroep merkt tevens op dat bevestigd wordt dat de klinische test uitgevoerd werd door de vennootschap Società Italo-Brittannica L. Manetti-H. Robert & C per Azione en dat deze vennootschap werkt voor rekening van Bolton Belgium en dat beide deel uitmaken van de Bolton Groep.

Gelet op voorgaande en rekening houdend met de perceptie van de gemiddelde consument, is de Jury in hoger beroep van oordeel dat de bewering “Het is wetenschap” inderdaad te absoluut gesteld is en de consument kan misleiden terzake, wat strijdig is met artikel 88 van de wet van 6 april 2010 op de marktpraktijken. Zij bevestigt derhalve de beslissing van de Jury in eerste aanleg mbt dit punt.

De Jury verzoekt derhalve de adverteerder om deze reclame te wijzigen (door bovenvermelde beweringen te verwijderen) en in afwachting van aanpassing van de spot deze niet meer uit te zenden.

De beslissing van de Jury in hoger beroep is definitief.

Gevolg

De adverteerder heeft bevestigd de Jurybeslissing na te leven.

Adverteerder: BOLTON
Product/Dienst: Somatoline
Media: TV
Onderzoekscriteria: Eerlijkheid, Waarachtigheid
Initiatief: Consument
Categorie: Gezondheid
Datum afsluiting:  29/04/2011