De spots brengen Stéphanie in beeld, moeder van Johana, een jong meisje van 14 jaar met een handicap. De moeder brengt haar dochter naar school, helpt haar de trappen af te gaan en een bad te nemen. Hiermee wordt de slogan « être maman, c’est du sport, être maman d’un enfant handicapé, c’est du sport extrême » geïllustreerd.
De klager voert aan dat de campagne de vaders van kinderen met een handicap volledig en exclusief uitsluit. Volgens het persdossier gaat het thema van 2014 over de moeilijkheden van een ouder van een kind met een handicap, en wordt die rol met een extreme sport vergeleken. De mediacampagne brengt echter enkel de vrouwen in beeld met de slogan “Maman d'un enfant handicapé, c'est un sport extrême”. Volgens de klager bestendigt deze campagne indirect seksistische clichés zoals: enkel de moeders zorgen voor de kinderen, de vaders nemen niet deel aan het familieleven, de mannen zorgen niet voor de kinderen. De totale afwezigheid van de man in deze campagne verengt bijgevolg het bereik van het woord “ouder” door het gelijk te stellen met “moeder”.
De adverteerder deelde mee dat het gaat om een sensibiliseringscampagne over de rol van moeders van een kind met een handicap met deze gedachte als motto “être maman, c’est du sport, être maman d’un enfant handicapé, c’est du sport extrême”. Deze campagne werd gerealiseerd met de hulp van een moeder van een kind met een handicap, Stéphanie Prévost en haar dochter Johana, en werd opgenomen door de regisseur Mitch Bergsma, professioneel wakeboarder, specialist in opnames met een Go Pro-camera, zelf doofstom sinds zijn geboorte.
Dat is een duidelijke editoriale keuze van CAP48, die van in het begin ook duidelijk zo werd aangekondigd in de brochure voor de pers waarin de campagne wordt voorgesteld, en waarin niet de “ouders” maar wel degelijk de “moeders” worden geviseerd, in tegenstelling tot wat verkeerdelijk in de klacht wordt beweerd.
Die keuze wordt gerechtvaardigd doordat in 75% van de families met een kind dat aanzienlijke zorg behoeft (gegevens van het Observatoire bruxellois de l’accueil et de l’accompagnement de la personne handicapée) het wel degelijk hoofdzakelijk de moeders zijn die zorgen voor hun kind met een handicap, vanzelfsprekend zonder dat dit tot gevolg heeft dat de rol van de vader, of die van broers of zussen, bij de zorg voor een persoon met een handicap zou worden gereduceerd of genegeerd.
Het is daarenboven niet omdat in deze campagne beslist werd om de rol van moeders van een kind met een handicap te valoriseren, dat daarom de rol van vaders van een kind met een handicap ten opzichte van hun kinderen ontkend, gehekeld of in diskrediet gebracht wordt. De actie van een VZW die personen met een handicap ondersteunt, zoals CAP48, moet op lange termijn bekeken worden. In mei-juni 2014, naar aanleiding van vaderdag, verspreidde CAP48 een radio- en televisiecampagne met een boodschap enkel voor vaders van een kind met een handicap. Tijdens de jaarlijkse slotavond van de campagne in oktober 2014 zullen getuigenissen van zowel moeders als vaders, broers en zussen van kinderen met een handicap uitgebreid uitgezonden worden teneinde de problematiek op een pluralistische manier te benaderen.
Zowel CAP48 als de RTBF betreuren de seksistische visie op de problematiek van een handicap die de klager naar voren probeert te schuiven. Beiden ijveren voor een open en tolerante samenleving, zonder oogkleppen, de ene wat betreft het beeld van personen met een handicap in de samenleving en de andere door middel van een ethiek gebaseerd op het afwijzen van elke vorm van discriminatie en op de bevordering van alle vormen van diversiteit. Het is een onterechte beschuldiging alleen nog maar te denken deze reclamespots te kunnen bestempelen als sexistisch.
Op deontologisch vlak is de adverteerder van oordeel dat de reclamespots in overeenstemming zijn met de wet en de vereisten inzake waarheidsgetrouwheid (statistisch gezien is het immers inderdaad meestal de moeder die zorgt voor het kind met een handicap). De reclamespots tasten de menselijke waardigheid niet aan en bevatten geen enkele vorm van discriminatie op grond van geslacht. Ze zijn ten slotte niet van aard om minachting, wantrouwen of spotternij te verwekken ten aanzien van mannen, noch van aard om negatieve vergelijkingen op grond van geslacht uit te buiten, aan te moedigen of te ontwikkelen. Ze miskennen geenszins de verlangens, bekwaamheden en de rol van de onderscheiden menselijke en sociale bevolkingsgroepen; noch zijn ze van die aard dat ze sociale vooroordelen of stereotypen die indruisen tegen de maatschappelijke evolutie of tegen de gangbare gedachtengang binnen de bevolking bestendigen (regels van de JEP inzake de afbeelding van de mens).
De Jury heeft er nota van genomen dat de adverteerder voor zijn huidige sensibiliseringscampagne gekozen heeft voor de volgende slogan: “être maman, c’est du sport, être maman d’un enfant handicapé, c’est du sport extrême” en dat hij ervoor geopteerd heeft de rol van moeders van kinderen met een handicap te valoriseren met de hulp van een moeder en haar gehandicapte dochter.
De Jury is van mening dat de spots de vaders van kinderen met een handicap daarom nog niet kleineren of in diskrediet brengen, en evenmin hun rol in het gezinsleven ontkennen.
De Jury is van oordeel dat de spots in kwestie geen discriminatie op basis van geslacht bevatten en niet van aard zijn om sociale vooroordelen of stereotypen die indruisen tegen de maatschappelijke evolutie te bestendigen.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op deze punten.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
