De TV-spot toont een pop van een schildpad en een pop van een zebra die het volgende zeggen:
Schildpad (lachend): “He. Real stripes! Voor discobol aan het spelen?”
Zebra: “Met deze lichtjes val ik tenminste op in het donker.”
Schildpad: “Opvallen? Ik val ook graag op. Zepke, please. Hebt gij ook zo’n cool lampke voor mij?”
Zebra: “Tuurlijk, hier.”
Schildpad: “Wow, thanks mate. Kijk, ik heb het vastgehangen aan mijn pet.”
Zebra: “Ja.”
Schildpad: “Of aan mijn schild. Of aan mijn tong. Hèhè.”
De schildpad plaatst intussen een knipperlichtje in zijn mond en slikt het door, waarna een lichtschijnsel te zien valt in zijn buik en hij een hik laat horen.
Zebra (lachend): “Opvallen zal je zeker, Turtelmans.”
Voice-over: “Allright. Surf naar zeppezikki.be en win je safety lights.”
Zebra (lachend): “En je gaat ook aan het knipperen. Hèhè.”
Schildpad (hikt 2 maal): “Respect!”
Aangezien de klacht betrekking heeft op een spot van de adverteerder waarin de figuren van Zeppe & Zikki centraal staan, lichtte hij eerst toe waarvoor hij staat en welke rol de vermelde figuren hierin spelen. De adverteerder voert al bijna tien jaar campagne voor meer verkeersveiligheid en een betere opvang van verkeersslachtoffers en met het ontwikkelen van het concept van Zeppe & Zikki wenste hij die lijn door te trekken en verder te vernieuwen met een televisiereeks. Met de afleveringen van Zeppe & Zikki is het de bedoeling om op een ludieke en humoristische manier kinderen bewust te maken van de gevaren in het verkeer en hen aan te sporen om zich veilig te verplaatsen. In de filmpjes is de schildpad Zikki de uitdagende figuur die een stommiteit uithaalt waarna hij door de zebra Zeppe wordt gecorrigeerd en/of zijn eigen stommiteiten gaat inzien.
De klacht heeft meer specifiek betrekking op de wedstrijdspot rond de Zeppe & Zikki knipperlichtjes. Deze spot kadert in een nieuwe verkeersactie van de adverteerder, waarbij hij het gebruik van verlichting bij zwakke weggebruikers wil stimuleren en daarom 68.000 knipperlichtjes verdeelt. Onder de slogan ‘Alright, the safety light’ roepen Zeppe & Zikki iedereen op om via www.zeppezikki.be deel te nemen aan een quiz om zo een set te winnen.
De adverteerder is van oordeel dat er in deze spot geen sprake is van een schending van de reclamewetgeving of de zelfdisciplinaire codes.
De toon van deze wedstrijdspot is dezelfde humoristische toon die voorkomt in de programma-afleveringen van Zeppe & Zikki. Zeppe & Zikki willen mensen stimuleren om de lichtjes te dragen en willen ook aangeven dat ze zeer handig zijn en ook op de kleding, rugzak,… kunnen worden aangebracht. Zikki haalt echter weer, zoals dat ook in het programma steeds het geval is, een domme stoot uit door het lichtje op zijn tong te plaatsen en het daarna per ongeluk in te slikken. In de spot wordt dit gedrag van Zikki echter zeker niet aangemoedigd, het wordt integendeel afgeraden. Zikki wordt door Zeppe uitgelachen en dient de gevolgen van zijn gedrag te dragen: hij krijgt de hik en ziet er belachelijk uit met het lichtje in zijn maag. De adverteerder wijst op het humoristische karakter van de spot en op het feit dat het een fictieve figuur is die een lichtje inslikt waarbij de kijkers het dan in zijn buik zien oplichten, hetgeen uiteraard niet realistisch is en eigen is aan animatiereeksen.
De adverteerder haalt tevens aan dat aan de spot op televisie ook een spot op de radio verbonden is, waarin er nogmaals op gewezen wordt welke domme stoot Zikki heeft uitgehaald en hij zelfs buikkrampen krijgt van het inslikken van het lichtje. Hieruit blijkt opnieuw dat het gedrag van Zikki wordt afgeraden.
De adverteerder deelde tenslotte mee dat de lichtjes geen speelgoed betreffen en ook helemaal niet uitnodigend zijn om in te slikken. Op de verpakking staat ook heel duidelijk aangegeven dat ze niet geschikt zijn voor kinderen van 0 tot 3 jaar. Het product heeft ook een CE-markering, wat aangeeft dat het product overeenstemt met de door de Europese richtlijnen vastgestelde niveaus van bescherming (veiligheid) en dat alle door de richtlijnen vastgestelde conformiteitsbeoordelingsprocedures met betrekking tot het product werden gevolgd.
De Jury heeft kennis genomen van de TV-spot met een pop van een schildpad en een pop van een zebra, waarin de pop van de schildpad op een gegeven moment een knipperlichtje in zijn mond plaatst en doorslikt, waarna een lichtschijnsel te zien valt in zijn buik.
De Jury heeft nota genomen van het standpunt van de adverteerder volgens hetwelk de in de spot gebruikte figuren doorgaans optreden volgens een stramien waarbij de pop van de schildpad een fout of een dwaasheid inzake verkeersveiligheid begaat, die vervolgens door de pop van de zebra wordt rechtgezet.
De Jury is evenwel van mening dat deze correctie door de pop van de zebra van de door de pop van de schilpad begane fout of dwaasheid duidelijk ontbreekt in de onderzochte TV-spot.
De Jury is van mening dat deze TV-spot niet alleen geen rechtzetting inhoudt van de getoonde onveilige handeling, maar veeleer van aard is om aan de kinderen tot wie de spot zich richt een slecht voorbeeld te geven dat aanleiding zou kunnen geven tot imitatie door hen van het getoonde maar niet-gecorrigeerde gedrag.
Hierbij aansluitend uitte de Jury haar bezorgdheid dat kinderen met deze spot aangespoord zouden kunnen worden tot het proberen inslikken van de kleinere types van knipperlichtjes die eveneens op de markt zijn.
De Jury merkt bovendien op dat de scène waarin de pop van de schildpad het knipperlichtje inslikt geen toegevoegde waarde heeft op het vlak van de verkeersveiligheid waarvoor de adverteerder beoogt te sensibiliseren.
Om deze reden is de Jury van oordeel dat deze TV-spot in strijd is met de artikels 1, al. 2 (basisprincipes), 17 (veiligheid en gezondheid) en 18 (kinderen en jongeren) van de Code van de Internationale Kamer van Koophandel (ICC Code).
Gelet op het voorgaande en op basis van voormelde bepalingen, heeft de Jury de adverteerder derhalve verzocht om de scène waarin de pop van de schildpad het knipperlichtje inslikt niet meer te verspreiden.
De adverteerder deelde mee de beslissing van de Jury te betreuren, maar haar te zullen respecteren en de scène waarin de pop van de schildpad het knipperlichtje inslikt niet langer te zullen verspreiden.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
