De radiospot gaat als volgt:
Man met Italiaans accent: “Buongiorno, luister naar mij. Foefelare met de kilometriek, dat gaat niet meer. Door die gasten van de Car-Pass. Als gij naar de garage, bandencentrale of controle gaat, die weten dat. Uwe kilometerstand gaat elke keer in een grote informatiedatabasedinges en als gij dan die auto als occasie verkoopt, staat dat op de Car-Pass. En die moet kloppen met uwe kilometriek, capisci?”
VO: “De Car-Pass staat al 10 jaar garant voor de juiste kilometerstand.”
De klager deelde mee dat in de reclame een Italiaan boos is dat hij niet meer kan frauderen door de kilometerstand van wagens te vervalsen. Als Italiaan doet dit hem denken aan racisme, alsof heel zijn land gekend is om frauderen en bestelen. Hij vraagt zich af waarom een organisatie zoals Car-Pass, die van wettelijkheid haar doel maakt, ermee wegkomt dat ze een ganse gemeenschap die erg aanwezig is in België belachelijk maakt.
De adverteerder betreurt dat deze radiospot bepaalde Italianen die in België wonen gekwetst heeft, maar is het niet eens met het beknopte argument dat door de klager wordt aangehaald om zijn vraag te motiveren.
De adverteerder herinnerde eraan dat de aangeklaagde radiospot als doel heeft het publiek te sensibiliseren over het voordeel van het “Car-Pass” certificaat in de strijd tegen fraude met kilometertellers.
De kernboodschap van de aangeklaagde communicatie wordt op het einde van de spot heel erg duidelijk herhaald: “De Car-Pass staat al 10 jaar garant voor de juiste kilometerstand”.
Het klopt dat deze spot verder gaat dan het gewoon vermelden van deze boodschap. Het idee van de spot is om maximaal de aandacht van de luisteraar te vatten opdat deze kernboodschap blijvend in zijn geheugen wordt opgenomen. Hiervoor maakt de spot gebruik van humor en karikaturisering.
Volgens de adverteerder gaat het duidelijk om een parodie van de film The Godfather, een cultfilm en monument van de internationale filmwereld. Het doel is duidelijk om het cliché van de “Godfather”, de verpersoonlijking – op zijn minst cinematografisch – van oneerlijkheid, om te draaien. Deze film en zijn algemene sfeer hebben dus als inspiratiebron gediend voor de ontwikkeling van de aangeklaagde radiospot.
Daarentegen en in tegenstelling tot wat men normaal zou kunnen verwachten van een “Godfather”, maakt de protagonist in de spot opmerkzaam op fraude met kilometertellers en weigert hij te overwegen om hier nog aan deel te nemen. De aangeklaagde radiospot speelt dus in op de vooroordelen van de luisteraars (maffia staat gelijk aan alle soorten gesjoemel) en zet op het verkeerde been door het vertrouwde cliché in vraag te stellen. De radiospot suggereert dat de oneerlijke personen niet of niet meer diegenen zijn waarvan we het op het eerste gezicht zouden kunnen denken.
Rekening houdend met wat voorafgaat en met het manifest parodiërende en karikaturale karakter van de aangeklaagde radiospot, is het moeilijk te begrijpen hoe deze letterlijk kan genomen worden, zoals gesuggereerd wordt door de klager, alsof de belangrijke Italiaanse gemeenschap in België met opzet gelijkgeschakeld zou worden met de maffia. Deze spot is geenszins van aard om Italianen die in België wonen in diskrediet te brengen.
Samenvattend is de adverteerder van mening dat de aangeklaagde communicatie geen personen of groepen van personen probeert in diskrediet te brengen of belachelijk te maken (art. 12 ICC Code). De radiospot in kwestie moedigt niet aan en tolereert geen enkele vorm van discriminatie op grond van ras, nationale herkomst of geslacht, in de zin van artikel 4 van de ICC Code en punt 3 van de JEP-regels inzake de afbeelding van de mens. Hij moedigt geen gevoelens of gedragingen die leiden tot uitstoting, intolerantie of racisme aan, ook niet onrechtstreeks, maar draagt integendeel incidenteel bij aan de strijd hiertegen door mensen op het verkeerde been te zetten.
De Jury heeft vastgesteld dat de radiospot een man met Italiaans accent laat horen die het product in kwestie voorstelt als een middel in de strijd tegen fraude met kilometertellers.
De Jury is van mening dat het parodiërende en karikaturale karakter van de spot duidelijk getuigt van het figuurlijke karakter aanwezig in de mise-en-scène en als dusdanig zal herkend worden door de gemiddelde luisteraar.
De Jury is van oordeel dat het gebruik van het Italiaans accent in deze spot niet van aard is om beschouwd te worden als een stereotype dat eigenschappen eigen aan een bevolkingsgroep aanhaalt en dat indruist tegen de maatschappelijke evolutie of tegen de gangbare gedachtegang binnen de bevolking.
De Jury is eveneens van oordeel dat deze radiospot niet van aard is om Italianen te denigreren of te stigmatiseren en geen intolerant of racistisch gedrag oproept.
Rekening houdend met de context van de reclame is de Jury van oordeel dat deze evenmin discriminatie gebaseerd op de nationale herkomst inhoudt.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op dit punt.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
