Adverteerder / Annonceur: NATIONALE LOTERIJ
Product-Dienst / Produit-Service: E-games
Media / Média: Internet (Facebook)
Beschrijving van de reclame / Description de la publicité
De Facebookpost bevat bovenaan de volgende tekst: “Laat je septemberstress varen op deze Happy Monday. Speel een e-game en krijg € 2 extra op je speelrekening. Joehoew!”.
Daaronder een tekening van een klaslokaal met enkele leerlingen en een vrouw voor het bord met daarop het woord “Welkom” geschreven. Links bovenaan in het groot “Happy Monday” en onderaan “Speel vandaag een e-game en krijg een cadeau van € 2”.
Onder de tekening “e-lotto.be” en “Stress weg en spelen maar – Laat die Happy Monday komen …”, en een knop “meer informatie”.
Klacht(en) / Plainte(s)
De klager, een socio-culturele vereniging, haalde aan dat de adverteerder op 6 september 2021, aan de start van het nieuwe schooljaar, via een Facebookadvertentie een reclamecampagne voor e-games lanceerde.
In het beeld zien we leerlingen in een klaslokaal en een juf die de leerlingen welkom heet (verwijzing eerste schooldagen jongeren). De klager oordeelt dat deze reclame gericht is aan schoolgaande jongeren (-18). De setting is overduidelijk een klaslokaal. De eerste schooldag valt enkel voor het basisonderwijs en secundair onderwijs aan het begin van september, universiteiten en hogescholen starten later in september. Volgens hem geeft de campagne ook de boodschap dat deelnemen aan kansspelen een copingstrategie kan zijn voor stress.
Hij deelde mee dat het deelnemen aan kansspelen nooit zonder risico is en dat de reclame de aandacht vestigt op gokken en de lat om te gokken lager legt. Kinderen en jongeren die door hun leeftijd van nature impulsiever zijn, stellen vaker risicogedrag. Wettelijk mogen minderjarigen niet deelnemen aan kansspelen. Hij betreurt dus dat deze campagne zich specifiek richt op deze doelgroep die we net horen te beschermen.
Volgens hem is de campagne daarmee in strijd met de bepalingen van art. XIV van de Code voor ethische en verantwoorde reclame van de Nationale Loterij: “Reclame, communicatie en promotieactiviteiten voor loterijspelen van de Nationale Loterij mogen minderjarigen niet aanzetten tot spelen of laten uitschijnen dat minderjarigen mogen meespelen, en zich niet richten tot minderjarigen of in reclame spelers opvoeren die minderjarig zijn of lijken en die deelnemen aan een loterijspel.”.
Daarnaast is volgens hem ook het aanmoedigen van e-games als copingstrategie voor stress bezwaarlijk en in strijd met het art. VIII: “Reclame, communicatie en promotieactiviteiten voor loterijspelen van de Nationale Loterij mogen niet de indruk wekken dat het spel een oplossing vormt voor financiële en persoonlijke problemen.”.
Beslissing Jury in eerste aanleg: Beslissing tot wijziging/stopzeting
Décision Jury de première instance: Décision de modification/arrêt
De Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) in eerste aanleg heeft de volgende beslissing genomen in dit dossier.
De Jury heeft kennisgenomen van de Facebookpost in kwestie en van de klacht die daarop betrekking heeft, en met name inbreuken aanvoert op artikels XIV en VIII van de Code voor ethische en verantwoorde reclame van de Nationale Loterij.
Zij heeft vastgesteld dat deze op 6 september 2021 geplaatste post een tekening bevat van een klaslokaal met enkele leerlingen en een vrouw voor het bord met daarop het woord “Welkom” geschreven, met bovenaan de tekst: “Laat je septemberstress varen op deze Happy Monday. Speel een e-game en krijg € 2 extra op je speelrekening. Joehoew!” en onderaan “Stress weg en spelen maar – Laat die Happy Monday komen …”.
Wat het eerste onderdeel van de klacht betreft, heeft de Jury er ingevolge het antwoord van de adverteerder onder meer nota van genomen dat de Facebookpagina’s waarop de campagnes voor de actie ‘Happy Monday’ (die elke eerste maandag van de maand wordt georganiseerd) verschijnen, geblokkeerd zijn voor jongeren onder 18 jaar en dat ook het e-lotto.be platform (de enige manier om de gepromote e-games te spelen) enkel toegankelijk is voor meerderjarige spelers.
Hoewel de Jury deze inspanningen vanwege de adverteerder om te vermijden dat zijn reclame bij minderjarigen terechtkomt niet in twijfel trekt, is zij van mening dat dit niet wegneemt dat de inhoud van de specifieke reclame in kwestie wel degelijk duidelijk en primair naar de leefwereld van schoolgaande minderjarigen verwijst en deze doelgroep aanspreekt. Als het, zoals de adverteerder argumenteert, de bedoeling was om louter te verwijzen naar een breder maatschappelijk gegeven, namelijk het einde van de vakantie en het ogenblik waarop het leven zich herneemt, meent de Jury dat een andere illustratie had kunnen en moeten worden gekozen dan deze afbeelding die op minderjarigen focust.
Zij is met name van mening dat de reclame in kwestie zich aldus wel degelijk tot minderjarigen richt en laat uitschijnen dat minderjarigen mogen meespelen in de zin van artikel XIV van de voormelde Code.
De Jury is derhalve van oordeel dat de reclame in kwestie strijdig is met voormelde bepaling.
Wat het tweede onderdeel van de klacht betreft, is de Jury vooreerst van mening dat stress kan worden beschouwd als een persoonlijk probleem in de zin van artikel VIII van de voormelde Code.
Zij is vervolgens de mening toegedaan dat de in de reclame gebruikte bewoordingen hierbij wel degelijk van aard zijn om de gepromote e-games voor te stellen als een manier om dergelijke stress te vermijden of te verhelpen.
De Jury is derhalve van oordeel dat de reclame in kwestie eveneens strijdig is met voormelde bepaling.
Gelet op het voorgaande en op basis van voormelde bepalingen, heeft de Jury de adverteerder derhalve verzocht om de reclame te wijzigen, en bij gebreke daaraan de reclame niet meer te verspreiden.
In dit verband heeft de Jury er terdege nota van genomen dat de adverteerder reeds beslist had om de visual te verwijderen van zijn Facebookpagina’s en deze in de toekomst niet meer te gebruiken.
Gelieve er nota van te nemen dat deze beslissing pas definitief wordt na het verstrijken van de termijn voor het instellen van hoger beroep.