Adverteerder / Annonceur: GAIA
Product-Dienst / Produit-Service: Campagne tegen onverdoofd slachten
Media / Média: Radio
Beschrijving van de reclame / Description de la publicité
De radiospot gaat als volgt:
(geluid van messen)
Voice-over: “U hoort zo meteen het lijden van een onverdoofd schaap waarvan de keel wordt doorgesneden. Vanaf nu.”
(achtergrondgeluiden)
Voice-over: “U heeft geen gekrijs of geschreeuw gehoord. Dat klopt, want hun stembanden werden mee doorgesneden. Elk jaar lijden tienduizenden dieren in stilte. En Brussel blijft doof. Laat hun stem horen op gaia.be.”.
Klacht(en) / Plainte(s)
1) Volgens de klaagster betreft het onvolledige informatie en een schokkend geluidsfragment. Dit impliceert dat bepaalde religieuze handelingen geen plaats hebben in dit land (“Brussel blijft doof”). Voor haar is de spot te choquerend opgemaakt om gebruikt te worden op de radio.
2) De klager voert aan dat de inhoud ten aanzien van kinderen een zeer schrikwekkende afloop van de spot creëert. Hij vindt zo’n gevoel van gruwel niet OK voor kinderen.
3) De klaagster vindt het woordgebruik erg expliciet (“keel oversnijden”). Ook de geluiden daarna laten niets aan de verbeelding over en zij walgde van deze radiospot. Ze snapt dat ze een boodschap willen overbrengen, maar deze wordt volgens haar erg grof en bruut vertegenwoordigd. Zij vindt het taalgebruik niet passen op een radiozender waar ook kinderen naar luisteren in de auto, online of in eender welke openbare ruimte. Niet alleen voor kinderen, maar ook voor volwassenen kan deze reclame een trigger zijn. Ze vindt dat ze deze boodschap ook op een mildere manier kunnen brengen.
4) De klaagster vond dit als volwassene al best choquerend, maar haar kleindochter was ook in de buurt en was van streek. Ze vindt deze manier om je boodschap over ritueel slachten zo publiek te brengen niet OK. We moeten al zoveel ellende via nieuws en sociale media ondergaan, en ze vraagt zich af of dat nu ook via reclame moet.
5) De klaagster vindt dit geen reclame om door kinderen gehoord te worden. Ook ten aanzien van mensen die in oorlog hebben geleefd, waar dit ook bij mensen is voorgevallen, vindt ze het ongepast om dit na te bootsen.
6) De klager voerde aan dat deze radioreclame die doorheen de dag wordt herhaald een zeer expliciet geluid van het breken van kraakbeen en morsend bloed laat horen.
Hij staat achter een aantal standpunten van GAIA, maar deze zeer smakeloze reclame vindt hij om diverse redenen totaal ongepast.
– Het choquerende geluidseffect heeft het oogpunt mensen te degouteren over onverdoofd slachten. Met name kinderen kunnen dit echter onvoldoende kaderen, en zijn hier zeer van onder de indruk.
– Het betreft een radioreclame. De luisteraar wordt dus quasi verplicht deze op te merken en de adverteerder beslist dus voor alle anderen dat zij dit geluid ‘moeten’ ondergaan. Ouders van kinderen die een traumatische ervaring achter de rug hebben, hebben amper de mogelijkheid hen hiertegen te beschermen. Ook bij volwassenen kan geluid dit trigger-effect veroorzaken.
– Of een schaap nu verdoofd of onverdoofd wordt geslacht, het geluid dat dit maakt is exact hetzelfde. Men zou dus kunnen stellen dat deze campagne zijn doel mist. Hij vraagt zich af of de verborgen agenda misschien is om mensen aan te zetten tout-court geen vlees meer te eten. Dit doel zou volgens hem al helemaal niet in verhouding staan tot het schokeffect.
Een aantal bijkomende klachten van dezelfde aard/strekking werden in toepassing van artikel 5, alinea 5 van het Juryreglement niet afzonderlijk in behandeling genomen. In totaal ontving de Jury 13 klachten tegen de betrokken reclame.
Beslissing Jury in eerste aanleg: Geen opmerkingen
Décision Jury de première instance: Pas de remarques
De Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) in eerste aanleg heeft de volgende beslissing genomen in dit dossier.
De Jury heeft kennisgenomen van de radiospot in kwestie en van de klachten die daarop betrekking hebben.
Zij heeft vooreerst benadrukt dat ze zich beperkt tot het onderzoek van de inhoud van de campagne, zonder zich te buigen over het debat inzake onverdoofd slachten, dat niet tot haar bevoegdheid behoort.
De Jury heeft de campagne vervolgens in het bijzonder getoetst aan de JEP-Regels inzake niet-commerciële reclame.
Zij heeft er ingevolge het antwoord van de adverteerder onder meer nota van genomen dat zijn campagne tot doel heeft het grote publiek bewust te maken van het ontbreken van een verbod op onverdoofd slachten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en te informeren over het lijden veroorzaakt door het ontbreken van verdoving, waarbij een en ander gesteund is op parlementaire rapporten en statistieken van slachthuizen, uitspraken van hogere gerechtshoven, opiniepeilingen en wetenschappelijke adviezen.
De Jury is van mening dat deze boodschap van de adverteerder duidelijk blijkt uit de spot in kwestie.
Zij is eveneens van mening dat de gebruikte geluidsband een rechtstreeks verband vertoont en in verhouding is met de boodschap die de adverteerder wil overbrengen.
De Jury is derhalve van oordeel dat de spot in kwestie niet in strijd is met de JEP-Regels inzake niet-commerciële reclame en evenmin getuigt van een gebrek aan een behoorlijk maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef in hoofde van de adverteerder.
Zij is met name tevens van oordeel dat de betrokken reclame niet van aard is om morele of mentale schade te berokkenen aan kinderen, jongeren of volwassenen of om een groep personen te denigreren.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury derhalve gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op deze punten.
Gelieve er nota van te nemen dat deze beslissing pas definitief wordt na het verstrijken van de termijn voor het instellen van hoger beroep.