Adverteerder / Annonceur: CARREFOUR
Product-Dienst / Produit-Service: Act For Food campagne inzake ggo’s / Campagne Act For Food relative aux OGM
Media / Média: Andere (verkooppunt), Internet (website) / Autre (point de vente), Internet (website)
Beschrijving van de reclame / Description de la publicité
De affiches in de winkels bevatten bovenaan een afbeelding van graanhalmen met het logo “Act For Food – Concrete acties om beter te eten”.
Daaronder de volgende tekst:
“Actie 3
Garanderen dat alle Carrefour producten ggo-vrij* zijn”.
Onderaan, rechts van het Carrefour-logo, in kleine letters:
“* minder dan 0,9%”.
De betrokken webpagina bevat een afbeelding van graanhalmen en een hand, met daarbij de tekst:
“Actie 3 – Geen ggo’s in Carrefour-producten
Garanderen dat alle Carrefour-producten vrij zijn van ggo’s*
Om de planeet te respecteren en kwaliteitsvol voedsel te garanderen, eist Carrefour van haar leveranciers dat ze ggo’s bannen uit alle producten die onder het merk Carrefour worden verkocht.
Wat zijn ggo’s precies?
Ggo’s (genetisch gemodificeerde organismen) zijn organismen waarin één of meer genen kunstmatig zijn ingebracht. Ze zijn ontwikkeld om de weerstand tegen ziekten en plagen te verbeteren om zo de productie op te drijven en het gebruik van pesticiden en onkruidverdelgers te verminderen.
Welk probleem schuilt hierachter?
De teelt van de eerste plantaardige ggo’s wekte in 1996 grote verwachtingen voor de toename van de landbouwproductie. Het gebruik ervan heeft sindsdien echter grote milieurisico’s aan het licht gebracht. Door het gebrek aan kennis kunnen de eventuele gezondheidsrisico’s momenteel niet juist worden ingeschat.
Waarom besluit Carrefour ggo’s te bannen?
Gezien het gebrek aan wetenschappelijke zekerheid en het bestaan van ongecontroleerde risico’s, heeft Carrefour ervoor gekozen het voorzorgsbeginsel toe te passen. Zo worden al sinds 1999 alle ggo’s en afgeleide producten uit Carrefour-voedingsproducten verwijderd.
Is dit echt uniek?
Carrefour was de eerste die dat deed. Deze aanpak heeft geleid tot een grotere bewustwording in de distributiesector en stond model voor de hele sector.
*Minder dan 0,9%”.
//////////
Les affiches dans les magasins contiennent en haut une image de blés avec le logo « Act For Food – Des actions concrètes pour mieux manger ».
En dessous, le texte suivant :
« Acte 3
Garantir les produits Carrefour sans OGM* ».
En bas à droite du logo Carrefour, en petits caractères :
« *taux inférieur à 0,9% »
La page web concernée contient une image de blés et une main, avec le texte :
« Acte 3 – 100 % des produits Carrefour sans OGM
Garantir tous les produits Carrefour sans OGM
Pour respecter la planète et garantir une alimentation de qualité, Carrefour exige de ses fournisseurs qu’ils banissent les OGM de la totalité des produits vendus sous la marque Carrefour.
C’est quoi exactement les OGM ?
Les OGM (Organismes Génétiquement Modifiés) sont des organismes dans lequel un ou plusieurs gènes ont été introduits artificiellement. Ils ont été développés pour améliorer la résistance aux maladies et aux nuisibles afin d’augmenter la production et de réduire l’utilisation des pesticides et désherbants.
C’est quoi le problème derrière tout ça ?
Si la culture des premiers OGM végétaux en 1996 a suscité une espérance en termes d’augmentation de production agricole, leur utilisation a depuis révélés des risques élevés sur l’environnement. Le manque de recul ne permet pas à l’heure actuelle de valider les risques éventuels sur la santé.
Pourquoi Carrefour décide-t-il de bannir les OGM ?
Face à l’absence de certitudes scientifiques et à l’existence de risques non maîtrisés, Carrefour a choisi d’appliquer le principe de précaution. Ainsi, depuis 1999, tous les OGM et dérivés ont été supprimés des produits alimentaires Carrefour.
C’est vraiment unique ?
Carrefour a été le premier à le faire. Cette démarche a suscité une prise de conscience dans la distribution et a servi de modèle à l’ensemble du secteur.
*taux inférieur à 0,9% ».
Klacht(en) / Plainte(s)
De klager voerde aan dat men in deze advertentie het bannen van ggo’s aan het respecteren van de planeet en het garanderen van kwaliteitsvol voedsel koppelt. Dit is volgens hem echter incorrect: er is geen enkel feitelijk bewijs dat ggo’s in het algemeen de planeet niet respecteren of niet tot kwaliteitsvol voedsel kunnen leiden (integendeel, ze kunnen positief zijn voor mens en planeet).
Volgens hem gaat het hier om een ongeoorloofde generalisatie die ggo’s onterecht in een slecht daglicht zet. Mocht een warenhuis reclame maken met volgende slogan ‘Om de kwaliteit van ons winkelpersoneel te garanderen, werken wij niet met Marokkanen’, dan zou het niet ter discussie staan dat dit fout is. In de huidige campagne van Carrefour wordt geen bevolkingsgroep beledigd, maar een technologie, een sector van biotechnologie. Dat is natuurlijk van een andere aard, maar het gaat wel om een foutief vooroordeel, om misinformatie, over die hele sector. Volgens de klager worden angst en complotdenken hier boven wetenschap geplaatst, net zoals bijvoorbeeld bij anti-vaccin lobbygroepen.
Hij tilt persoonlijk zwaar aan desinformatie rond ggo’s, omdat hij sterk gelooft dat ggo’s een deel van de oplossing kunnen zijn voor de enorme ecologische uitdagingen waar we voor staan. Als de gewone mens in de supermarkt (foutief) leert dat ggo’s niet goed zijn, maakt dat onderzoek en ontwikkeling van nuttige ggo’s veel moeilijker tot zelfs onmogelijk, en zijn we weer een stapje verder van een duurzamere wereld.
Beslissing Jury in eerste aanleg: Geen opmerkingen
Décision Jury de première instance: Pas de remarques
De Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame (JEP) in eerste aanleg heeft de volgende beslissing genomen in dit dossier.
De Jury heeft kennisgenomen van de reclame in de verkooppunten en op de website van de adverteerder en van de verschillende elementen van de klacht.
Zij heeft vooreerst benadrukt dat zij zich beperkt tot het onderzoek van de inhoud zelf van de reclames, zonder zich te buigen over het debat met betrekking tot ggo’s als dusdanig, dat niet tot haar bevoegdheid behoort.
In dit verband is zij van mening dat deze zich beperken tot het uitdrukken van de positie van de adverteerder wat betreft de producten van zijn merk, zonder zich daarom echter op een negatieve of denigrerende manier uit te spreken ten aanzien van andere producten of ggo’s zelf.
Ingevolge het antwoord van de adverteerder heeft de Jury er terdege nota van genomen dat deze het voorzorgsprincipe en zijn visie inzake de voedseltransitie aanhaalt en dat hij op een transparante manier wil communiceren hierover naar zijn klanten en de consumenten in het algemeen.
De Jury is van mening dat dit duidelijk blijkt uit de geviseerde reclamecommunicaties en dat deze geen vooroordeel formuleren tegenover een sector in het algemeen noch beweringen bevatten die gebaseerd zijn op angst.
De Jury is derhalve van oordeel dat de reclames in kwestie noch een bepaalde technologie of een bepaalde sector noch een bepaalde productcategorie denigreren.
Zij is eveneens van oordeel dat ze niet van aard zijn om de gemiddelde consument te misleiden in de materie en dat ze evenmin misbruik maken van angstgevoelens.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury derhalve gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op deze punten.
Gelieve er nota van te nemen dat deze beslissing pas definitief wordt na het verstrijken van de termijn voor het instellen van hoger beroep.
//////////
Le Jury d’Ethique Publicitaire (JEP) de première instance a pris la décision suivante dans ce dossier.
Le Jury a pris connaissance de la publicité dans les points de vente et sur le site internet de l’annonceur ainsi que des différents éléments de la plainte.
Il a tout d’abord précisé qu’il se limite à examiner le contenu même des publicités, sans se pencher sur le débat relatif aux OGM en tant que tels, qui ne ressort pas de sa compétence.
A cet égard, il est d’avis que celles-ci se limitent à faire part de la position de l’annonceur en ce qui concerne les produits de sa marque, sans pour autant s’exprimer de manière négative ou dénigrante par rapport à d’autres produits ou aux OGM eux-mêmes.
Suite à la réponse de l’annonceur, le Jury a bien noté que celui-ci évoque le principe de précaution et sa vision de la transition alimentaire et qu’il désire communiquer de façon transparente à ce sujet envers ses clients et les consommateurs en général.
Le Jury est d’avis que ceci ressort clairement des communications publicitaires visées et que celles-ci ne formulent pas de préjugé vis-à-vis d’un secteur en général ni ne contiennent d’affirmations basées sur la peur.
Le Jury a dès lors estimé que les publicités en question ne dénigrent pas une certaine technologie ou un certain secteur ni une catégorie de produits en particulier.
Il a également estimé qu’elles ne sont pas de nature à induire le consommateur moyen en erreur en la matière et qu’elles n’exploitent pas non plus le sentiment de peur.
A défaut d’infractions aux dispositions légales ou autodisciplinaires, le Jury a estimé n’avoir pas de remarques à formuler sur ces points.
Veuillez noter que cette décision ne devient définitive qu’après l’expiration du délai d’appel.