VRT – 10/12/2008

Beschrijving van de reclame

De advertentie toont een karikatuur van Hitler (draagt enkel een slip en armband met hakenkruis en maakt Hitler-groet).
Tekst bovenaan: “Test het zelf: dit is het eerste beeld dat je te zien krijgt als je op Google “Duitser” intikt.”
Tekst onderaan:“Ontdek het echte Europa, niet de clichés. Weg met De Soete. Eigenzinnige citytrips met Tomas De Soete en boeiende locals. Elke donderdag om 21u35 op Canvas. De eerste aflevering op 30 oktober, Marseille, moet je gezien hebben. Net zoals de al even eigenzinnige reisgids, binnenkort bij De Morgen.”

Motivering van de klacht(en)

Deze reclame toont een karikatuur van Hitler ter promotie van een reisprogramma. De tekst zegt dat wanneer je Duitser intikt op Google, dit het eerste beeld is dat je te zien krijgt. De advertentie vermeldt bijkomend: Ontdek het echte Europa, niet de clichés. Eerder werd de zender al bekritiseerd mbt een kookprogramma waarin het favoriete gerecht van Hitler aan bod kwam, maar dit werd stopgezet ingevolge protest van de Joodse Gemeenschap. In een Joods tijdschrift kon men lezen dat VRT blijkbaar excuses en opportuniteiten zoekt om Hitler af te beelden.

Standpunt van de adverteerder

De adverteerder legde uit dat hij in overleg met zijn reclamebureau een promotiecampagne ontwikkeld heeft voor het reisprogramma “weg met De Soete”, met als baseline “Tomas De Soete gaat op zoek naar het echte Europa, niet naar de clichés”. Deze lijn werd uitgewerkt in enerzijds televisiespots(met beelden van het programma zelf) en anderzijds printadvertenties (waarin een metafoor gebruikt wordt). Zijn reclamebureau stelde voor om de baseline “het echte Europa, niet de clichés” te communiceren via een typische reclametruck: door te zeggen wat je “niet” doet, aangeven wat je wel doet. Het nieuwe hierbij was om de populaire zoekrobot “Google images” te gebruiken als graadmeter voor wat cliché is. Wat eerst opkomt in Google images, bezoekt Tomas de Soete niet. De printcampagne bestond uit twee advertenties: één met het cliché-beeld van de Fransman (Franse paysan) en één met het cliché-beeld van de Duitser (Hitler in een bizarre pose). De gebruikte stereotypes waren dus deze die op Google images bij het intikken van de betrokken nationaliteiten werden gevonden (en dus niet door Canvas geconstrueerd). Het beeld van de Fransman is nog steeds het eerste beeld op Google Images, het beeld van de Duitser is intussen van de eerste plaats verdwenen. De adverteerder stelde rekening te hebben gehouden met het doelpubliek door in de meer traditionele en familiegerichte magazines enkel de advertentie met de Fransman te plaatsen. In de magazines waarvan de lezers een dubbele bodem kunnen plaatsen en appreciëren, kwam een mix van de Fransman-advertentie en de Hitler-advertentie.
Op het ogenblik dat de rel rond Plat Préféré ontstond en de VRT besliste om het programma in te trekken, heeft de adverteerder onmiddellijk de mediacentrale de opdracht gegeven om de advertentie met de Duitser in te trekken. De adverteerder bevestigde tevens dat hij betreurt dat deze advertentie bepaalde mensen gechoqueerd heeft en dat hij niet van plan is om deze nog te gebruiken.

Jurybeslissing

De Jury heeft vastgesteld dat deze advertentie een karikatuur van Hitler toont met als slogan “ontdek het echte Europa, niet de clichés”.

Zij heeft er nota van genomen dat de gebruikte stereotypes deze waren die op Google Images werden gevonden bij het intikken van de betrokken nationaliteiten.

Hoewel de doelstelling van de campagne positief is (weg met stereotypes), is de Jury van oordeel dat de afbeelding van Hitler die in casu gebruikt werd kwetsend en choquerend van aard is en sociaal onverantwoord overkomt.

Op basis van art. 1, al. 2 en art. 4, al.1 van de code van de Internationale Kamer van Koophandel, alsook de punten 3 en 4 van de JEP-aanbevelingen inzake de afbeelding van de mens, heeft de Jury aan de adverteerder verzocht om deze reclame niet meer te verspreiden.

De Jury heeft genoteerd dat de adverteerder bevestigd heeft dat hij deze niet meer zal gebruiken.

Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.

Adverteerder: VRT
Product/Dienst: Canvas
Media: TV
Onderzoekscriteria: Sociale verantwoordelijkheid
Datum afsluiting:  10/12/2008