Een advertentie toont foto’s van lachende gezichten, met daaronder een afbeelding van het product en de volgende tekst:
“8 acties tegen vaak voortkomende problemen vastgesteld door tandartsen”.
Klassieke tandpasta:
1.Bescherming tegen gaatjes
2.Witmakend effect
3.Frisse adem
4.Versterkt tandglazuur.
Signal Integral 8:
1.Bescherming tegen gaatjes
2.Witmakend effect
3.Frisse adem
4.Versterkt tandglazuur
5.Verstevigd tandvlees
6.Anti-tandplak
7.Anti-tandsteen
8.Anti-bacterieel
In kleine letters “Twee poetsbeurten per dag met een fluoride tandpasta zoals die van Signal zijn bevorderlijk voor de mondhygiëne”, met daarnaast het logo “erkend door FDI, World Dental Federation, Internationale Tandartsen Federatie”.
De adverteerder stelde niet akkoord te gaan met de beweringen van de klager. Door de claim “8 acties tegen vaak voorkomende problemen vastgesteld door tandartsen”, beweert Signal niet dat tandartsen het Integral 8 product zouden promoten of aanbevelen, maar enkel dat het product tegen acht vaak voorkomende tandproblemen werkt (namelijk bescherming tegen gaatjes, witmakend effect, frisse adem, versterking tandglazuur, versteviging tandvlees, anti-tandplak, anti-tandsteen en anti-bacterieel).
Dat die vaak voorkomende tandproblemen door tandartsen worden vastgesteld, is een algemene stelling die uit de logica zelf blijkt (dat tandproblemen door tandartsen vastgesteld worden, maakt geen twijfel). Dat Signal daardoor zou menen dat tandartsen het product zouden promoten blijkt niet uit de claim.
De adverteerder vestigde er de aandacht op het feit dat het Signal Integral 8 product (en zijn eigenschappen) erkend is door de Internationale Tandartsen Federatie (die meer dan 1 miljoen tandartsen wereldwijd als leden telt). Daarnaast wilde hij graag vernemen op welke basis de aanklager verklaart dat de wet tandartsen zou verbieden om een product actief te promoten.
Jury in eerste aanleg
Wet van 15 april 1958:
De Jury heeft vastgesteld dat deze advertentie reclame maakt voor de tandpasta Signal Integral 8, zijnde een cosmetisch product te gebruiken door de consument zelf (zelfzorg). Het logo “erkend door FDI” geeft enkel aan dat dit product (bestemd voor zelfzorg) erkend werd door deze federatie. Deze reclame nodigt niet uit om een derde (tandarts of andere persoon) te raadplegen inzake tandverzorging.
De Jury is derhalve van oordeel dat deze reclame niet strijdig is met de wet van 15 april 1958 betreffende de publiciteit inzake tandverzorging.
Detic code, ICC code en WHPC
De Jury heeft vastgesteld dat deze reclame het volgende stelt: “8 acties tegen vaak voorkomende problemen vastgesteld door tandartsen”, gevolgd door een opsomming van punten met een onderscheid tussen klassieke tandpasta en Signal Integral 8. Onderaan de vermelding “8 acties in 1, erkend door fdi, World Dental Federation, Internationale Tandartsen Federatie”.
De Jury is van oordeel dat deze zin “8 acties tegen vaak voorkomende problemen vastgesteld door tandartsen’ op 2 manieren kan begrepen worden door de consument:
1) Signal Integral 8 wordt aanbevolen door tandartsen
2) Signal beveelt dit product aan omdat het inwerkt op 8 problemen waarvan tandartsen hebben vastgesteld dat ze vaak voorkomen
Aangezien deze zin op 2 verschillende manieren kan opgevat worden is de Jury van oordeel dat deze van aard is om de consument terzake te misleiden, wat strijdig is met art. 94/6 van de wet op de handelspraktijken en art. 3 en 5 van de ICC code.
Bovendien is deze zin in de betekenis van “aanbevolen door tandartsen” tevens strijdig met punt 2.4.2 van de Detic code dat voorschrijft dat “beoefenaars van medische of paramedische beroepen enkel mogen gebruikt worden in de mate dat hun rol zich beperkt tot technisch-wetenschappelijke informatie zonder promotionele aanbeveling van het product”.
Tenslotte mbt het opsommen van de producteigenschappen, is de Jury van oordeel dat het duidelijk is dat het om een cosmetisch product gaat en er geen therapeutische of profylactische eigenschappen worden toegemeten aan dit product. Op dit vlak is er geen strijdigheid met de Detic code (punten 2.2.1 en 2.2.2.l).
Gelet op wat voorafgaat, heeft de Jury de adverteerder verzocht om de zin “8 acties tegen vaak voorkomende problemen vastgesteld door tandartsen” te wijzigen (zodat deze niet langer dubbelzinnig overkomt) en bij gebreke daaraan deze reclame niet meer te verspreiden.
Standpunt adverteerder in hoger beroep
De adverteerder betwiste dat de advertentie in kwestie een misleidend karakter zou hebben:
1. De zin “8 acties tegen vaak voorkomende problemen vastgesteld door tandartsen” houdt grammaticaal ontleed in dat er geen actieve promotie is door tandartsen. Het neutrale woordgebruik sluit iedere vorm van verwarring of misleiding uit mbt de exacte draagwijdte van deze vermelding. Deze zin kan immers niet anders geïnterpreteerd worden dan dat “Signal Integral 8 actions” tandpasta bescherming biedt tegen 8 vaak voorkomende tandverzorgingsproblemen waarmee een tandarts geconfronteerd wordt. Het werkwoord “vaststellen” heeft daarbij uitsluitend betrekking op de feitelijke constatatie dat de 8 genoemde problemen inderdaad vaak voorvallen. Deze vaststelling gebeurt bovendien door tandartsen, die het best geplaatst zijn om dit te doen. De adverteerder verwees daarbij naar de betekenissen die aan het werkwoord “vaststellen” toegekend worden door het Van Dale Groot Woordenboek (bepalen, als voorschrift aangeven, vaste vorm geven aan, fixeren, als feit noemen of aanwijzen, constateren) en stelde dat deze omschrijvingen met elkaar gemeen hebben dat zij een uitsluitend objectieve daad beschrijven. Daarmee wordt iedere subjectieve connotatie uitgesloten. In ieder geval mist de interpretatie, als zouden tandartsen het product aanbevelen, iedere grondslag. De adverteerder verwees ook naar de Franstalige versie (8 actions contre les problèmes dentaires fréquemment détectés par les dentistes) en stelde dat ook hier het gebruik van het werkwoord “détecter” het duidelijk maakt dat de rol van de tandartsen uitsluitend beperkt is tot de loutere vaststelling van 8 vaak voorkomende problemen.
2. De adverteerder verwees naar rechtspraak om te staven dat er geen schending is van art. 94/6 WHPC. Vaststaande rechtspraak spreekt van misleidende reclame indien bij de consument een ‘verkeerde voorstelling wordt opgewekt’. Deze verkeerde voorstelling dient te zijn gebaseerd op de ‘algehele indruk’ die bij de consument wordt gewekt. De beoordeling moet maw synthetisch gebeuren: er moet worden uitgegaan van de totale indruk, rekening houdend met alle elementen van de reclame samen. De beoordeling dient te gebeuren o.b.v de kennisname van de ganse tekst door de consument, eerder dan enkele zinnen die deel uitmaken van de reclame. Tenslotte moet het gevaar van misleiding worden beoordeeld vanuit het standpunt van de referentieconsument, d.i. de gemiddelde redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument met gezond verstand en kritische zin. De adverteerder herhaalde vervolgens zijn analyse zoals uiteengezet onder punt 1, met nadruk op de globale opzet van de reclame en de perceptie van de gemiddelde consument.
3. De adverteerder stelde dat er evenmin schending is van de art. 3 en 5 van de ICC code en motiveerde dit aan de hand van de eerder uiteengezette argumenten
4. Tenslotte stelde de adverteerder dat er evenmin inbreuk is op art. 2.4.2 van de DETIC code. Hij motiveerde dit tevens aan de hand van de eerder uiteengezette argumenten.
Verweer klager
Geen antwoord
Jury in hoger beroep
I. ONTVANKELIJKHEID
De Jury heeft vastgesteld dat aan de ontvankelijkheidsvereisten voldaan werd en heeft derhalve het hoger beroep ontvankelijk verklaard.
II. GEGRONDHEID
De Jury in hoger beroep heeft dit dossier onderzocht, rekening houdend met de argumenten van beide partijen.
De Jury heeft vastgesteld dat deze reclame voor het product Signal Integral 8 het volgende stelt: “8 acties tegen vaak voorkomende problemen vastgesteld door tandartsen”, gevolgd door een opsomming van punten met een onderscheid tussen klassieke tandpasta en Signal Integral 8. Onderaan de vermelding “8 acties in 1, erkend door fdi, World Dental Federation, Internationale Tandartsen Federatie”.
De Jury heeft de zin die het voorwerp uitmaakt van huidig hoger beroep onderzocht, met name “8 acties tegen vaak voortkomende problemen vastgesteld door tandartsen”.
Na analyse van deze zin en rekening houdend met de perceptie van de gemiddelde consument van deze advertentie in haar geheel, is zij tot de vaststelling gekomen dat de gemiddelde consument hieronder zal begrijpen dat het gaat om problemen die vaak door tandartsen worden vastgesteld.
“Vastgesteld door tandartsen” heeft duidelijk betrekking op “problemen” en niet op “acties”. Het zijn niet de tandartsen die stellen dat Signal deze kenmerken heeft en derhalve houdt deze reclame ook geen aanbeveling in door tandartsen.
De Franstalige versie van deze advertentie laat daaromtrent eveneens geen twijfel bestaan, waarvan de tekst luidt als volgt: “8 actions contre les problèmes dentaires fréquemment détectés par les dentistes”. Het gaat duidelijk om problemen die vaak vastgesteld worden door tandartsen en niet om acties die vastgesteld werden.
Gelet op wat voorafgaat, is de Jury in hoger beroep van oordeel dat de zin “8 acties tegen vaak voortkomende problemen vastgesteld door tandartsen” niet van aard is om dubbelzinnig opgevat te worden.
Deze reclame wordt derhalve niet strijdig bevonden met art. 94/6 van de wet op de handelspraktijken, de artikels 3 en 5 van de ICC code en evenmin met punt. 2.4.2 van de Detic code.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury in hoger beroep gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren met betrekking tot deze advertentie.
De Jury in hoger beroep verklaart het hoger beroep derhalve gegrond.
Deze beslissing is definitief.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70