Een advertentie met als titel « Kijk hoe Sandrine 27 kilo en 6 maten afslankte door gebruik van Negatieve Calorieën (en hoe dat voor u ook mogelijk is), bevat een getuigenis mbt het gewichtsverlies dankzij het product EasySvelt en een afbeelding van de vrouw in kwestie die een te grote broek draagt om aan te tonen hoeveel maten ze afslankte.
Op de rechterpagina bevindt zich een kader met bovenaan een afbeelding van rode vruchten, een foto van een man in maatpak en allerlei vragen/antwoorden mbt product en de werking ervan.
Tenslotte een aanbod van proef onder garantie en de bestel- en contactgegevens.
De adverteerder deelde een afdruk mee van een google-search betreffende het woord “afslanken” gericht op België. Dit leidt tot meer dan 100.000 zogenaamde hits. Vele daarvan vermelden ook het bereiken van gewichtsverlies. Personen die wensen af te slanken, willen immers graag weten welk resultaat zij daarvan kunnen verwachten. Om die reden vermelden de meeste adverteerders dit ook in hun advertenties, ongeacht de manier waarop dit resultaat bereikt kan worden. Daarvoor wordt eveneens vaak gebruikt gemaakt van een voorbeeld-persoon, die verhaalt hoe hij/zij het betreffende resultaat behaald heeft. In zover is er dan ook geen enkel verschil met bijvoorbeeld een advertentie voor wasmiddelen, waarbij een persoon verhaalt hoe zij het betreffende resultaat voor haar beter uitziende was behaald heeft. Het is algemeen gebruikelijk om de persoon die verhaalt niet met volledige naam en toenaam in de advertentie te noemen, tenzij het gaat om personen van algemene bekendheid. Er is –voor zover hem bekend- in België ook geen regel die zich tegen een dergelijke voorstelling van zaken verzet. De adverteerder stelde tevens geen gebruik te maken van een foto vóór en na, zoals klager stelt in zijn klacht. Ook het laatste onderdeel van de klacht is volgens de adverteerder niet relevant: voor zover er reeds sprake zou zijn van een verbod om een specialist de werking van het product te laten verklaren, is er daar in deze advertentie geen sprake van.
Jury in eerste aanleg
1) De Jury heeft vastgesteld dat deze reclame de volgende elementen bevat:
- verwijzing naar gewichtsverlies (“27 kilo en 6 maten afslankte…, helpt met zekerheid afslanken…, maatje 40 in plaats van 52…, duurzaam af te slanken…, al uw overtollige kilo’s verliezen en daarna slank blijven…, na de eerste week bent u al verscheidene centimeters kwijt…, Moet ik een dieet volgen of aan sport doen? Absoluut niet. U moet niets aan uw gewoontes veranderen…, overal tegelijk afslanken…, u verliest gemakkelijk uw overtollige kilo’s zelfs als u 10,15,20 kilo of meer moet verliezen, zelfs als u een moeilijk geval bent, enz….)
- verwijzing naar een beroepsbeoefenaar op het gebied van de volksgezondheid (“Enkele dagen later doorbladerde ik een tijdschrift in de wachtkamer bij de dokter en zag ik een artikel over EasySvelt. Ongelofelijk! Zelfs met een wetenschappelijke en duidelijke uitleg waarom EasySvelt zo efficiënt was om gewicht te verliezen. De wetenschappers legden uit dat ….”).
De Jury verwijst terzake naar de verordening (EG) nr. 1924/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 20 december 2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen.
Art. 2 van deze verordening stelt dat ze van toepassing is op voedings- en gezondheidsclaims, die in commerciële mededelingen gebruikt worden.
Deze verordening omschrijft « gezondheidsclaim » als « een claim die stelt, de indruk wekt of impliceert dat er een verband bestaat tussen een levensmiddelencategorie, een levensmiddel of een bestanddeel daarvan en de gezondheid ».
Artikel 2 voegt er aan toe dat voor de toepassing van deze verordening de definitie van "voedingssupplement" van Richtlijn 2002/46/EG inzake voedingssupplementen geldt.
Deze omschrijft de voedingssupplementen als « aanvulling op de normale voeding bedoelde voedingsmiddelen die een geconcentreerde bron van een of meer nutriënten of andere stoffen met een nutritioneel of fysiologisch effect vormen en in voorgedoseerde vorm op de markt worden gebracht, namelijk als capsules, pastilles, tabletten, pillen, en soortgelijke vormen, zakjes poeder, ampullen met vloeistof, druppelflacons, en soortgelijke vormen van vloeistoffen en poeders bedoeld voor inname in afgemeten kleine eenheidshoeveelheden ».
Overeenkomstig artikel 12 van de Verordening, zijn de claims « die zinspelen op de snelheid of de mate van gewichtsverlies », evenals de « claims waarin wordt verwezen naar aanbevelingen van individuele artsen of beroepsbeoefenaren op het gebied van de volksgezondheid » niet toegelaten en is deze reclame derhalve strijdig hiermee.
2) Gelet op de beweringen in de reclame (geen sport, zonder dieet, zonder enige wilskracht, duurzaam afslanken, proef onder garantie, ...), is deze reclame tevens in strijd met art. 4 van de JEP regels inzake reclame bestemd voor het publiek voor vermageringsproducten.
3) De Jury heeft eveneens vastgesteld dat er in deze reclame gebruik wordt gemaakt van een getuigenis, hetgeen enkel toegelaten is indien voldaan is aan de voorwaarden zoals bepaald in art. 13 van de code van de Internationale Kamer van Koophandel en punten 5 en 6 van de JEP regels inzake reclame bestemd voor het publiek inzake vermageringsproducten.
Bovendien wordt in deze getuigenis gebruik gemaakt van een “aangrijpend verhaal”, verwijzend naar een depressie ten gevolge van huwelijksproblemen en het feit dat de echtgenoot haar verlaten heeft voor een andere vrouw. De Jury is van oordeel dat zulks in strijd is met art. 4, al 2 van ICC code (misbruik van ongeluk en lijden) en art. 94/10, 3° van de wet op de handelspraktijken (uitbuiten van tegenslagen).
Gelet op wat voorafgaat, heeft de Jury aan de adverteerder verzocht om deze reclame onder geen enkele vorm meer te verspreiden.
De aandacht van de adverteerder werd gevestigd op het feit dat hij reeds eerder inbreuken begaan heeft (cfr ondermeer het dossier Starligne-Detoxykall waar het om een gelijkaardig product ging).
Op basis van art. 10 van het Juryreglement heeft de Jury aan de adverteerder de vereiste gesteld om zijn volgende campagne voor hetzelfde merk voor te leggen gedurende een termijn van 1 jaar. De betrokken media zullen hierover ingelicht worden zodat ze aan deze vereiste hun medewerking kunnen verlenen.
De adverteerder stelde hoger beroep tegen deze beslissing van de Jury in eerste aanleg. Hij voerde voornamelijk grieven aan op vlak van de procedure (Secretaris, Voorzitter, rechten van verdediging).
Jury in hoger beroep
Alvorens het dossier te onderzoeken werd aan de Jury zetelend in hoger beroep het verzoek van de adverteerder tot wraking van de Secretaris en Voorzitter, alsook zijn verzoek om gehoord te worden, voorgelegd.
De Jury heeft het verzoek mbt de wraking van de Secretaris afgewezen aangezien deze geen stemrecht heeft.
Met betrekking tot het verzoek om wraking van de Voorzitter, werd door de stemgerechtigde Juryleden unaniem beslist dat de Voorzitter in deze zaak niet aan de stemming zal deelnemen en dus ook geen beslissende stem zal uitbrengen in het uitzonderlijke geval van staking van stemmen van de stemgerechtigde Juryleden. Er is dus evenmin grond tot wraking van de Voorzitter. Het verzoek van de adverteerder wordt dan ook verworpen.
De Jury wijst het verzoek om ter zitting gehoord te worden af. De Jury heeft beslist de schriftelijke procedure te hanteren in dit dossier.
Vervolgens heeft de Jury zetelend in hoger beroep dit dossier onderzocht:
I. ONTVANKELIJKHEID
De Jury heeft vastgesteld dat aan de ontvankelijkheidsvereisten voldaan werd en heeft derhalve het hoger beroep ontvankelijk verklaard.
II. GEGRONDHEID
Bevindingen Jury hoger beroep mbt de argumenten op vlak van procedure :
-antwoordtermijnen : de Jury van hoger beroep stelt vast dat de toegekende termijn voor antwoord in overeenstemming is met het reglement (art. 7).
-identiteit van de klager : art. 7 van het reglement voorziet dat de identiteit van de klager niet wordt meegedeeld. De klager is een natuurlijke persoon zonder commerciële/concurrentiële activiteiten.
-verwijzing naar bepalingen(artikelnummer) van de code van Internationale Kamer van Koophandel(ICC code) zonder de tekst van deze bepaling te citeren : De reden voor toepassing van de bewuste artikelen van de ICC code is gemotiveerd. De adverteerder weet waar hij de tekst van deze bepalingen kan raadplegen, zoals hij zelf aangeeft onder punt 15 in zijn verzoekschrift hoger beroep.
-taal van de ICC code: het betreft een internationale code waarvoor de voertaal Engels is. Deze code werd integraal goedgekeurd door de Raad voor de Reclame. Zoals de adverteerder zelf aangeeft, bestaat deze code in de Franse taal. Aangezien de adverteerder zijn maatschappelijke zetel in Franstalig landsgedeelte heeft, mag worden verondersteld dat dit geen probleem vormt voor de adverteerder.
-horen van adverteerder : de adverteerder werd uitgenodigd om zijn verweer schriftelijk mee te delen. De rechten van verdediging werden in acht genomen.
-argumenten adverteerder werden beantwoord, zowel op vlak van procedure als inhoudelijk. Uit de beslissing volgt duidelijk of de argumenten al dan niet weerhouden werden. De Jurybeslissing in eerste aanleg is omstandig gemotiveerd en geeft duidelijk aan op welk vlak de Jury inbreuken heeft vastgesteld.
-Juryleden : aanwezigheidsquorum werd nageleefd, alsook regels inzake belangenconflicten.
-expert : er werd geen beroep gedaan op expert, derhalve dienden terzake geen stukken meegedeeld te worden.
-toepassing art. 10 Juryreglement : gelet op de ernst en de hoeveelheid aan inbreuken (op verschillende bepalingen) is de toepassing van art. 10 gerechtvaardigd. Bovendien werd recidive vastgesteld (hoewel dit geen vereiste is om art. 10 te kunnen toepassen). Het gaat niet om een sanctie met strafrechterlijk karakter. Het gaat om een beslissing van een orgaan met een zelfdisciplinaire werking.
Gelet op voorgaande, is de Jury zetelend in hoger beroep van oordeel dat de grieven van de adverteerder op vlak van procedure niet kunnen weerhouden worden.
Bevindingen Jury hoger beroep mbt inhoud van de reclame:
De Jury zetelend in hoger beroep heeft de argumenten van de adverteerder punt per punt onderzocht.
Zij heeft al de opgeworpen punten verworpen en bevestigt de beslissing van de Jury in eerste aanleg in al haar termen.
Het verzoek tot hoger beroep wordt derhalve ongegrond verklaard.
Deze beslissing van de Jury van hoger beroep is definitief.
De adverteerder deelde een gewijzigde reclame mee, die onderzocht werd door de Jury zetelend in eerste aanleg. Deze gewijzigde reclame werd eveneens strijdig bevonden met de toepasselijke wettelijke en zelfdisciplinaire bepalingen.
Bij gebreke aan positief antwoord mbt de naleving van de Jurybeslissing werd een schorsingsaanbeveling aan de media verstuurd, overeenkomstig art. 11 van het Juryreglement.
De adverteerder deelde mee zich niet akkoord te kunnen verklaren met de uitspraak in eerste aanleg en beroep en de daarbij door de JEP gehanteerde interpretaties van de toepasselijke regelgeving. Hij deelde mee zich alle rechten voor te behouden.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70