Er zijn drie spots die gelijkaardig opgebouwd zijn.
1) De spot toont twee jongens die al kussend een kamer binnenkomen. Ze trekken elk hun T-shirt uit en vallen op bed. De jongen die bovenaan ligt, haalt een sok boven en de andere jongen antwoordt daarop “mais oui, évidemment”.
De jongens beginnen daarop terug te kussen.
2) De spot toont een koppel dat ligt te kussen. Op een bepaald moment grijpt het meisje naar haar GSM om een berichtje te versturen. Even later gaat de GSM van de jongen af. Hij staat recht om het bericht te lezen.
3) De spot toont een koppel dat kussend in de toiletten beland. Op een bepaald moment zegt de vrouw “peau de”, waarop de man “banane” zegt. Daarna beginnen ze terug te kussen.
Dan verschijnt de tekst: « Le préservatif, parlez-en comme vous voulez, mais parlez-en.» In kleine letters staat er nog onder: « le nombre de cas d’IST augmente chaque année. Protège-toi, Protège les autres. »
Daarna verschijnt een zwart scherm met 3 condooms en de tekst: « Inventez votre manière d’en parler sur www.preventionsida.org » en ook het logo.
Daarna verschijnt nog het logo van de Franse Gemeenschap en de tekst: « La santé en Communauté française ».
De klager vindt dat deze TV spots weerzinwekkend zijn en van een vulgariteit zonder naam en dat ze tonen hoezeer sommige reclamemakers in totaal verval geraken.
Zonder de noodzakelijkheid en de AIDS-preventie aan de kaak te stellen, vind de klager de vorm van de campagne geheel choquerend en de spot die “twee jonge homoseksuelen in beeld brengt” rauw en van slechte smaak. Daarenboven wordt de spot uitgezonden op uren wanneer jonge kinderen televisie kijken.
De adverteerder heeft meegedeeld dat « La Plate-Forme Prévention Sida » een vzw is die gefinancierd wordt door het Ministerie van gezondheid van de Franse Gemeenschap en die als missie heeft het overleg tussen de spilfiguren van de SOA’s/AIDS preventie te ondersteunen door preventieprogramma’s te organiseren voor een algemeen publiek en specifiek voor de jongeren en ook om de concrete uitvoering van deze programma’s te realiseren.
De campagne « Le préservatif. Parlez-en comme vous voulez, mais parlez-en » werd gerealiseerd door de medewerking van meer dan 80 jongeren en een 30-tal instellingen voor de bevordering van de gezondheid in de Franse Gemeenschap: alle partners werden bij de opbouw van de campagne betrokken (van het begin tot helemaal op het einde: discussies over strategieën, de berichten, de inhouden, tests vooraf,…) en hierdoor werd er een samenhang met de realiteit verzekerd. De campagne richt zich tot jongeren tussen 15 en 25 jaar, met drie subcategorieën: de jonge heteroseksuelen Belgen, de jonge heteroseksuelen van vreemde herkomst en de jonge homoseksuelen.
De keuze voor deze doelgroep is gebaseerd op:
De epidemiologische gegevens: in 2008 werden 1078 nieuwe gevallen van HIV vastgesteld. Het gaat over de grootste toename die geregistreerd werd sinds het begin van de epidemie. Dit betekent dat er in België per dag 3 personen HIV-positief verklaard worden.
De belangrijkste besmettingsmethode, bij ons, is het heteroseksuele contact, maar er wordt een belangrijke verhoging vastgesteld bij de besmettingen door homoseksueel contact en dit vooral bij jonge homoseksuelen: 3 mannelijke seropositieven op 4 worden besmet door homoseksuele contacten.
Men wijst ook op een verhoging van andere overdraagbare infecties sinds het begin van de jaren 2000, ook bij de homoseksuelen.
Preventie is dus nog altijd actueel.
Gevoeligheidscriteria: als men zich concentreert op de jonge homoseksuelen, dan kan men stellen dat dit publiek buitengewoon gevoelig is voor HIV (opbouw van een seksuele identiteit, zichzelf accepteren, afkeur van de omgeving,…).
De adverteerder verwijst ook naar de persmap die de reclame en vooral de doelen van de reclamecampagne voorstelt: onder andere de promotie van het gebruik van voorbehoedsmiddelen bij de seksuele relaties. Om de boodschap meer begrijpbaar te maken, is het logisch dat het uitgangspunt van de seksuele relaties in scène wordt gezet en dit terwijl men de verschillende doelgroepen identificeert. Dit « concrete » aspect is trouwens een vraag van de jongeren die meegewerkt hebben aan de campagne.
De adverteerder heeft meegedeeld dat alle campagnes voor ze op TV komen, goedgekeurd worden door:
- de Audiovisuele Commissie van de Hoge Raad voor gezondheidspromotie: twee evaluaties (een op basis van een scenario, het ander wanneer de spots klaar zijn voor lancering);
- de Minister van Gezondheid van de Franstalige Gemeenschap;
- de Minister voor het Audiovisuele in de Franse Gemeenschap.
De adverteerder is van mening dat het gebruik van massamedia, zoals televisie, belangrijk is om een zo groot mogelijk publiek, en vooral de specifieke doelgroep die niet vaak omgaan met hun specifiek netwerk te sensibiliseren. Dit zal ongetwijfeld ook bijdragen tot een betere integratie van deze doelgroepen in de samenleving in het algemeen.
De adverteerder heeft opgemerkt dat de Belgische en Europese politieke en sociale context neigt naar een gelijkheid tussen het heteroseksuele en het homoseksuele publiek. Ter herinnering: ons land erkent het huwelijk tussen personen van dezelfde geslacht net als het adoptierecht voor koppels van hetzelfde geslacht: er is dus geen sprake van een andere behandeling van de homoseksuelen, in het bijzonder in hun toegang tot informatie over aids-preventie.
Als laatste puntje heeft de adverteerder meegedeeld dat hun spots ook de vrije meningsuiting weergeven, dat hun spots niet lasterlijk zijn en dat ze geen schending van de goede zeden zijn. Het doel van de spots is om het aantal nieuwe besmettingen door het HIV-virus te verminderen in een context van banalisering van de ziekte en waar de ziekte dodelijk blijft en dikwijls geassocieerd wordt met afwijzing en discriminatie.
De Jury heeft vastgesteld dat de verschillende spots koppels, heteroseksuelen en homoseksuelen, in beeld brengen tijdens de seksuele omgang. De personen zijn gekleed. Op het einde van elke spot verschijnt de tekst : « Le préservatif, parlez-en comme vous voulez, mais parlez-en».
De Jury heeft vastgesteld dat het niet vooreerst duidelijk is dat de spots het gebruik van een voorbehoudsmiddelen behandelen, maar dat wordt vanzelfsprekend als de tekstboodschap verschijnt. We zien inderdaad geen voorbehoedsmiddel tijdens de scènes maar enkel aan het einde van de spot.
Rekening houdend met het feit dat het beoogde doel is om zich te richten tot jongeren om hen rechtstreeks en duidelijk te laten begrijpen dat ze een verantwoordelijke houding moeten aannemen, namelijk een condoom te gebruiken tijdens de geslachtsgemeenschap, is de Jury van mening dat het gerechtvaardigd is om beelden te gebruiken met het uitgangspunt van de seksuele relaties.
Wat betreft het uur van verspreiding, heeft de Jury geen opmerking geformuleerd. De Jury heeft vastgesteld dat het doel is om een doelpubliek te bereiken dat bestaat uit jongeren van 15 tot 25 jaar.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
