Het gaat om een artikel met als titel « Prévention – Pneumocoques: on vaccine aussi les adultes » en de vermeldingen « Publi-reportage » en « Article réalisé à la demande de Pfizer. Les propos recueillis n’engagent que l’interviewé, pas la rédaction ».
Het artikel citeert Dr. Van Laethem over inenting tegen ziektes door pneumokokken.
Onder punt (5) citeren de bronnen en verwijzingen Prevenar 13.
Er is geen enkele vermelding van de mogelijke ernstige bijwerkingen van het vaccin terwijl deze niet verwaarloosbaar zijn en kunnen leiden tot zowel ziekenhuisopnames als overlijdens. Het is belangrijk om hier de ernst van een dergelijke nalatigheid te benadrukken, ermee rekening houdend dat ouders niet altijd toegang hebben tot de bijsluiter als hun kinderen bijvoorbeeld door ONE of Kind en Gezin worden ingeënt.
Er is geen enkele vermelding dat het vaccin Prevenar aluminium bevat terwijl een groep Franse kamerleden enkele maanden geleden een moratorium hebben gevraagd op alle vaccins op basis van aluminium en dat zelfs de Académie française de Médecine erkend heeft dat een deel van het vaccinale aluminium naar de hersenen migreert.
Het document van Pfizer laat bovendien op een GEVAARLIJKE manier geloven dat er geen enkele contra-indicatie mogelijk zou zijn door te schrijven dat het « indiqué pour l’enfant jusque 5 ans » is « et qu’il a été choisi par les Communautés française et flamande pour la vaccination de tous les enfants de 2 mois à 2 ans en Belgique. ».
Een hele reeks goed gekozen termen moeten BANG MAKEN en onmiddelijk een verkeerd gevoel van vertrouwen scheppen in de zogenaamde voordelen van het vaccin: men vermeldt intensieve zorgen, het overlijden, het feit dat « la pneumonie n’épargne personne », enz.
Het document vermeldt bovendien de tegenslagen met en het mislukken van de vorige versie van Prevenar helemaal niet terwijl het nochtans gerechtvaardigd zou zijn te denken dat dit ook het geval is voor de nieuwe versie van het vaccin.
Terwijl Dr. Van Laethem belangenconflicten vertoont, met name met Pfizer, wat overigens helemaal niet illegaal is, stelt dit hem nochtans niet vrij te gehoorzamen aan de wet van 2002 betreffende de rechten van de patiënt (zie artikel 8 alinea 2) die geldt voor iedere beroepsbeoefenaar inzake gezondheid van zodra hij een medische mening uitdraagt of medische raad geeft.
De adverteerder en/of Dr. Van Laethem zouden kunnen menen dat deze vereiste van de wet van augustus 2002 enkel zou gelden in het kader van een individuele consultatie met een bepaalde patiënt.
Kortom, het komt de klager voor dat deze reclame misleidend is omdat ze de handeling van de inenting banaliseert, omdat ze de mogelijke ernstige risico’s helemaal verzwijgt door de inenting ten onrechte als beschermend en doeltreffend voor te stellen. Ze zet daarnaast andere beroepsbeoefenaars inzake gezondheid ertoe aan te vergeten dat de inenting een medische handeling is met de vereiste om aan de patiënten mee te delen wat dit inhoudt, of het nu inzake inherente risico’s en contra-indicaties of ook inzake de grenzen en het mogelijk mislukken van de inenting is. Een dergelijke aanzet van de adverteerder door middel van Dr. Van Laethem lijkt des te meer problematisch rekening houdend met de mogelijke onomkeerbaarheid van bepaalde bijwerkingen en het totale gebrek in België aan een schadevergoedingssysteem voor dit soort specifieke ongevallen.
Het lijkt de klager dientengevolge dat noch de vereiste van eerlijkheid, noch deze van waarachtigheid in dit geval wordt nageleefd.
De adverteerder deelde mee dat dit artikel enkel in het Frans en eenmalig gepubliceerd is en dat het belangrijk is om naar voor te brengen dat er geen enkel oorzakelijk verband is gevonden tussen het vaccin tegen infectie door pneumokokken en een eventuele ziekenhuisopname of overlijden, reden waarom er niets vermeld wordt over ziekenhuisopname of overlijden in de wetenschappelijke bijsluiter van de betrokken producten.
Wat een eventuele vermelding van de bijwerkingen van een product betreft, is dit artikel geen reclame voor een specifiek product, maar wil het het publiek sensibiliseren wat inenting inzake pneumokokken in het algemeen betreft.
Dit artikel heeft als doel om patiënten aan te moedigen te praten over inenting met hun arts opdat deze laatste hen duidelijk en precies zou kunnen informeren over de voordelen en de nadelen die verbonden zijn aan inenting.
De eventuele bijwerkingen van de inenting zijn goed gekend door de medische wereld en worden duidelijk omschreven in de wetenschappelijke en openbare bijsluiters van elk betrokken vaccin. Het was onmogelijk noch aan te bevelen om alle bijwerkingen van alle beschikbare vaccins te vermelden in dit soort artikel. Het artikel vermeldt eveneens de vaccins tegen griep, rodehond, …
Het is onjuist om te beweren dat de bijsluiters niet toegankelijk zijn voor volwassenen of voor ouders van kinderen, want ze zijn beschikbaar bij artsen, apothekers en op de website van pharma.be.
Wat een beweerde schadelijke aanwezigheid van aluminium in de vaccins betreft, hebben de Belgische en Europese wetenschappelijke autoriteiten, die het op de markt brengen van deze geneesmiddelen en de tekst van de bijsluiter ervan hebben goedgekeurd, deze niet geloofwaardig genoeg geacht om haar te vermelden in de wetenschappelijke bijsluiter of bijsluiter voor patiënten van de betrokken vaccins.
Het feit te vermelden dat de gemeenschappen geopteerd hebben voor Prevenar13® houdt geenszins in dat dit product geen contra-indicaties met zich meebrengt. Het gaat hier over een niet gerechtvaardigde interpretatie. De keuze van de gemeenschappen is bovendien gebaseerd op een diepgaande studie van de verschillende op de markt beschikbare vaccins.
De vaccins werden gebruikt bij meer dan 100 miljoen kinderen in de wereld. Het extreem strenge systeem van rapportering over de bijwerkingen dat opgelegd wordt door alle nationale, Europese en wereldwijde instanties biedt de mogelijkheid om het veiligheidsprofiel van de inenting en haar eventuele risico’s heel strikt op te volgen.
De extreme ernst van invasieve pneumokokkische ziektes is wetenschappelijk vastgesteld. De adverteerder vermeldt enkele referenties.
De klager beweert dat het vaccin Prevenar7® niet doeltreffend was en dat men zich wat Prevenar13® betreft aan dezelfde “tegenslagen en mislukking” mag verwachten...
Zonder meer polemiek te willen starten over dit onderwerp, doet de adverteerder simpelweg de talrijke wetenschappelijke studies die de doeltreffendheid van deze producten hebben aangetoond opmerken, reden waarom ze toelating kregen om op de markt gebracht te worden.
Wat de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt betreft, deze is van toepassing in het kader van een gesprek tussen de arts en zijn patiënt tijdens een privéconsultatie die de arts de gelegenheid biedt om rekening te houden met alle specificiteiten en de voorgeschiedenis van de betrokken patiënt. Hij is redelijkerwijs niet van toepassing op een artikel dat een wetenschappelijke mening over inenting in het algemeen uitdraagt. Beweren dat dit artikel een impliciete aanzet is voor dokters-lezers om hun informatieverplichting ten opzichte van hun patiënt niet na te leven lijkt de adverteerder onredelijk en uit de lucht gegrepen.
Het komt de adverteerder tot besluit voor dat het betrokken artikel beantwoordt aan alle toepasselijke wettelijke en deontologische vereisten.
De Jury heeft vastgesteld dat in de krant naar de publicatie wordt verwezen als ‘Publi-reportage’ en dat het artikel op vraag van Pfizer werd geschreven. Er wordt eveneens verduidelijkt dat « les propos recueillis n’engagent pas la rédaction ».
De Jury heeft eveneens vastgesteld dat een professor met naam ondervraagd wordt en dat zijn conclusies de inenting tegen ziektes door pneumokokken welgezind zijn, op deze manier het publiek aansporend om zich te laten inenten.
Het artikel stelt het gecombineerde polysacharidische vaccin dat 13 voornaamste types van pneumokokken dekt op de voorgrond, te weten het vaccin Prevenar 13, dat geciteerd wordt in de bronnen en verwijzingen.
De Jury is derhalve van oordeel dat de publireportage gepubliceerd op initatief van Pfizer, dat zijn eigen product vermeldt, een reclameboodschap is voor een geneesmiddel in de zin van de wet van 25 maart 1964. Het vaccin Prevenar is een geneesmiddel dat enkel op overlegging van een geneeskundig voorschrift mag worden afgeleverd. De publireportage is derhalve in strijd met artikel 9 §1 alinea 2 van de wet van 25 maart 1964 dat publieksreclame voor geneesmiddelen op voorschrift verbiedt.
Gelet op het voorgaande, heeft de Jury de adverteerder verzocht om de reclame in kwestie niet meer te verspreiden.
De adverteerder heeft bevestigd dat hij de beslissing van de Jury zal naleven.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
