Met de tekst “Niks betalen voor uw GSM-factuur door online een trui te kopen?” en de voice-over “Niks betalen voor uw GSM-factuur door online een trui te kopen? Wie dat laat liggen, zal het zich beklagen. Lang beklagen. Heel lang beklagen.”, toont de spot een man die op zijn bed zit die naar zijn smartphone kijkt. Hij richt zijn ogen ten hemel en verlaat zijn kamer, terwijl hij op zijn voorhoofd slaat. De kader met de foto van hem en zijn hond valt van de muur. Hij loopt dan de trap af met zijn hond aan de lijn en geeft een scherpe ruk aan de lijn en tilt de hond een beetje op waarbij deze blaft. Hij plet een koffiekopje op zijn voorhoofd en een ouder echtpaar dat zich met hem in de keuken bevindt kijkt ontredderd. De man bevindt zich dan voor een huis waar hij op de bel duwt door er herhaaldelijk met zijn hoofd tegenaan te slaan.
Met de tekst “Mobile Vikings. De enige provider die u helpt niks te betalen.” en de voice-over “Verdien uw GSM-factuur terug met uw online aankopen. Mobile Vikings. De enige provider die u helpt niks te betalen.”, toont de spot vervolgens de man met een rood voorhoofd en zittend op zijn bed die met een glimlach naar een trui kijkt. Hij trekt hem aan en bekijkt zichzelf in de spiegel terwijl hij erop slaat.
1) De klaagster vindt de reclame met het hondje dat omhoog gesnokt wordt schandalig en onrespectvol ten opzichte van dieren. Volgens haar is dat misschien wel 10 keer of meer nodig geweest om dergelijke opnames te maken.
2) De klager verwees naar de spot waarin een klein hondje letterlijk van de grond wordt gerukt en door de pseudo-meester met geweld wordt opgetild met behulp van de riem (klaarblijkelijk zonder trucage). Volgens hem is hier sprake van dierenmishandeling en is het niet nodig de hond te traumatiseren en in deze reclame het ongepaste gedrag van de eigenaar, dat zou kunnen doen denken aan een persoon die aan autisme lijdt, te tonen, aangezien er geen enkel verband is met het te koop aangeboden product.
De adverteerder deelde mee dat de spot werd uitgewerkt in het kader van het beloningsprogramma ‘Viking Deals’ waarmee klanten de mogelijkheid krijgen om aankopen te doen bij bepaalde handelaren. Met deze aankopen verdient een klant ‘Vikingpunten’ die hij kan gebruiken voor het betalen van zijn telefoonrekening. Deze opzet wordt al verwoord bij aanvang van de spot: “Niks betalen voor uw GSM-factuur door online een trui te kopen?”. Vervolgens ziet men een man die online een trui kocht, maar vergat om het nodige te doen om Vikingpunten te verzamelen tijdens die aankoop. Hij is boos op zichzelf en reageert zich af op zijn omgeving, en dat levert enkele op elkaar volgende absurde beelden op (de foto van hemzelf en zijn hondje valt van de muur, hij stormt van de trap met zijn hondje aan de leiband, slaat een koffiepad stuk op zijn voorhoofd, belt aan met zijn voorhoofd in de plaats van met zijn vinger, enz.).
Met betrekking tot het feit dat de kijker in de spot in een fractie van een seconde ziet en hoort dat het hondje wordt opgetild, merkte de adverteerder het volgende op:
1. Bij de opname van de reclamespot viel de keuze op een hond die getraind is om dit soort van situaties goed aan te kunnen. Zo is hij regelmatig betrokken bij professionele filmopnames.
2. De hond wordt niet in de lucht getrokken via een halsband, wel zit hij in een hondentuigje. Dat maakt dat de drukpunten op het lijfje van het hondje evenwichtig verdeeld waren, en dat de hond dus geen pijn had. De adverteerder heeft een video gestuurd waarin men de hondentrainster ziet die het hondje uit de reclamespot verschillende malen na elkaar in de lucht tilt, en deelde mee dat het hondje hier zo te zien geen hinder van heeft.
3. Het angstige hondengepiep werd achteraf gemonteerd op de spot. Hierdoor zag de situatie er voor het hondje benarder uit dan deze in het echt was.
Er is dan ook volgens de adverteerder geen sprake van enig dierenleed of dierenmishandeling, noch tijdens de productie van de spot, noch in de spot zelf. Hij meent dat het voor de gemiddelde consument dan ook zeer duidelijk is dat de spot een opeenvolging is van grappige, niet-realistische mini-situaties.
Met betrekking tot de tweede klacht deelde de adverteerder nog mee dat hij zich met zijn producten en met deze TV-spot richt tot een jonger publiek. Dit publiek is goed vertrouwd met het prettig gestoorde imago van Mobile Vikings, dat er altijd bewust voor kiest om zeker geen “afgelikte” reclamespot te lanceren.
Ook deze reclamespot kadert in die visie. De opeenvolgende situaties, waaronder de scène met het hondje, is een fel overdreven enscenering van alledaagse situaties, om op die manier de humoristische kenmerken te benadrukken.
Dat de man zou kunnen doen denken aan een persoon met autisme vindt hij erg vergezocht. De spot is immers vanaf het begin zo opgebouwd dat meteen duidelijk is dat het gaat om een man die zichzelf voor het hoofd slaat omdat hij vergat om Vikingpunten te verzamelen bij de aankoop van zijn trui. Dit idee werd op een grappige wijze verwerkt in de verhaallijn van deze spot.
De Jury heeft vastgesteld dat de tv-spot een man toont die een aantal absurde handelingen stelt om de voice-over te illustreren die onder andere het volgende zegt: “Niks betalen voor uw GSM-factuur door online een trui te kopen? Wie dat laat liggen, zal het zich beklagen. Lang beklagen. Heel lang beklagen.”.
Ingevolge het antwoord van de adverteerder heeft de Jury er nota van genomen dat deze zich met deze spot richt op een jong publiek dat vertrouwd is met het prettig gestoorde imago van Mobile Vikings.
De Jury is van mening dat uit de algemene sfeer van de spot blijkt dat er geen sprake is van kwaadwilligheid van de eigenaar tegenover zijn hond, maar dat de eigenaar vooral zichzelf verwijten maakt omdat hij geen rekening heeft gehouden met het commerciële aanbod. In deze context is zij eveneneens van mening dat de man in kwestie niet autistisch lijkt te zijn, in tegenstelling tot wat de tweede klager aanhaalt.
Rekening houdend met het humoristische karakter van de spot, is de Jury van mening dat deze niet letterlijk zal worden opgevat door de gemiddelde consument en dat deze duidelijk overdreven scènes bevat waarbij het humoristisch gebruik van overdrijving eveneens duidelijk naar voren komt.
Volgens de Jury roept de betrokken scène in de spot geen wreedheid op en zet ze niet aan tot onrespectvol gedrag ten aanzien van dieren.
Bovendien heeft de Jury kennisgenomen van informatie meegedeeld door de adverteerder over de opname van de tv-spot en er met name nota van genomen dat de hond in kwestie getraind is voor dit soort scènes voor films, dat hij zich in werkelijkheid in een harnas bevond om hem geen pijn te doen en dat het geblaf dat men hoort achteraf tijdens de montage is toegevoegd.
Gelet op het voorgaande is de Jury van oordeel dat de reclame niet getuigt van een gebrek aan een behoorlijk maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef op dit punt.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury derhalve gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op dit punt.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
