De radiospot gaat als volgt:
Man: “Een tram van de MIVB dat is 40 ton staal, een maximumsnelheid van 65 kilometer per uur en een heel lange remafstand. Dus als je niet goed uitkijkt wanneer je oversteekt, loop je het risico om geramd te worden door het equivalent van 20 neushoorns die op je afstormen met de snelheid van Usain Bolt. En dat … ga je niet kunnen navertellen. Dus wees altijd voorzichtig als je oversteekt.”
Vrouw: “De tram heeft altijd voorrang. Een boodschap van de MIVB.”
Volgens de klager is de zin “de tram heeft altijd voorrang” een leugen. De tram mag niet door rode lichten rijden, noch voetgangers bedreigen die oversteken aan een overgang als het licht groen is voor hen. De klager voegde toe dat deze misleidende boodschap ertoe strekt om het gevaarlijk gedrag te accrediteren van bepaalde tramconducteurs die denken dat ze het recht hebben om de andere weggebruikers te bedreigen in welke omstandigheden dan ook en om het idee te verspreiden binnen de bevolking dat de tram boven de wet staat.
De adverteerder deelde mee dat zijn campagne als doel heeft om op een beeldrijke manier de verhouding tussen het gewicht, de snelheid en de remafstand van een tram te illustreren met het oog op sensibilisering. Met de opkomst van nieuwe gedragingen die samenhangen met het gebruik van smartphones en de winterperiode die in het bijzonder ongevallen met zich meebrengt, nodigt deze campagne de weggebruikers uit om waakzaam te zijn wat de tram betreft in het verkeer.
De zin waarnaar verwezen wordt steunt op verschillende artikels van de Wegcode, zoals bijvoorbeeld het eerste artikel dat bepaalt dat spoorvoertuigen die van de openbare weg gebruik maken, niet onder de toepassing van de Wegcode vallen. De adverteerder wijst er tevens op dat meerdere artikels terugkomen op de voorrang van de tram ten opzichte van voetgangers, zoals artikel 12 inzake voorrang, dat vermeldt dat elke weggebruiker (voetgangers inbegrepen) voorrang moet verlenen aan de spoorvoertuigen en dat hij zich daartoe zo snel mogelijk van de sporen moet verwijderen, of nog artikel 42.4.6.
De adverteerder heeft dus geopteerd voor een radiospot die op ludieke wijze uitlegt waarom de tram voorrang heeft en de weggebruikers uitnodigt hier aandachtig voor te zijn. Hij heeft op geen enkel moment de bedoeling gehad om de luisteraars te kwetsen met deze campagne en heeft nooit willen insinueren dat de tram of zijn bestuurder zich boven de wetten zou stellen.
Zoals elke andere weggebruiker, maakt de tram deel uit van het stadsbeeld en zijn bestuurders zijn ertoe gehouden om de regels van de Wegcode te respecteren. Niettemin heeft de tram gezien zijn aard voorrang als hij op de sporen rijdt. In tegenstelling tot andere voertuigen, kunnen trams immers het gevaar niet vermijden door het te ontwijken en hun remafstand is zeer groot gelet op hun gewicht en het feit dat de oppervlakken die met elkaar in contact staan glad zijn.
Het hoofddoel van de campagne is dus om de weggebruikers te informeren en te sensibiliseren teneinde het risico op ongevallen te verminderen en het verkeer in de hoofdstad beetje bij beetje te verbeteren.
De Jury heeft vastgesteld dat men in de radiospot een man hoort die een tram van de MIVB vergelijkt met “20 neushoorns die op je afstormen met de snelheid van Usain Bolt” om de aandacht te vestigen op het gewicht en de heel lange remafstand van een tram en de luisteraars uit te nodigen om voorzichtig te zijn bij het oversteken. De spot in kwestie eindigt met de vermeldingen “De tram heeft altijd voorrang. Een boodschap van de MIVB.”.
De Jury heeft er nota van genomen dat de radiospot deel uitmaakt van een sensibiliseringscampagne die de weggebruikers uitnodigt om waakzaam te zijn wat de tram betreft.
De Jury is van mening dat de spot in kwestie op een beeldrijke en ludieke manier illustreert wat zou kunnen gebeuren als men niet goed uitkijkt als men oversteekt en dit met het oog op de veiligheid van de weggebruikers.
In deze context is zij tevens van mening dat de zin “De tram heeft altijd voorrang” niet van aard is om verwarring te creëren en door de gemiddelde consument niet zal worden opgevat als het boven de wet plaatsen van de tram.
Gelet op het voorgaande is zij van oordeel dat deze reclame niet misleidend is en evenmin getuigt van een gebrek aan een behoorlijk maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op deze punten.
Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
