FOD VOLKSGEZONDHEID – 23/12/2005

Beschrijving van de reclame

Een Tv-spot toont 4 kinderen die zich als volwassenen gedragen.
1. Een jongen die 's morgens met de auto naar zijn school/werk vertrekt.
2. Een meisje dat in een speelhal haar kans waagt met een gokautomaat.
3. Een jongen die in een bar sterkedrank drinkt.
4. Een jongen die naar een peepshow gaat om er naar een halfnaakte vrouw te kijken.
Vervolgens tekst: « U vindt dat dit niet kan ? Dan vindt u ook dat tabak verkopen aan -16 jarigen niet kan. Respecteer de handelaars die de tabakswet toepassen. »

Motivering van de klacht(en)

Deze gedragingen zijn ook na de leeftijd van 16 niet normaal. Het blijft uitbuiting van het menselijk lichaam en seksuele discriminatie. De vergelijking is slecht gekozen daar moreel gezien de sigaret enkel schade toebrengt aan diegene die ze rookt, terwijl dit soort van ideeën omtrent de vrouw sinds lange tijd schaadt en nog steeds schade berokkent aan de maatschappij en de vrouw.

Deze spot is pervers en choquerend. Jongeren besteden uren voor televisie en deze beelden kunnen hen schade toebrengen. De televisie als vector van informatie en vorming ten aanzien van het publiek draagt een enorme verantwoordelijkheid op het vlak van de morele gezondheid van onze maatschappij.

Standpunt van de adverteerder

De adverteerder verklaarde dat op zijn initiatief de wetgever een bepaling geïntegreerd heeft in de wet van 24/01/77 teneinde de verkoop van tabak aan jongeren onder de 16 jaar te verbieden. Om de toepassing van deze bepaling aan te moedigen, heeft hij beslist om (in samenwerking met UCM, UNIZO en FEDIS) een Tv-spot uit te brengen teneinde de consument te doen inzien dat de handelaars conform de wet handelen wanneer zij weigeren tabak te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar en dat hen niets verweten kan worden. Het idee dat aan de basis ligt van de betreffende spot, bestaat erin een aantal gedragingen te tonen die abnormaal zijn voor een kind. Er blijkt duidelijk uit de communicatie dat deze spot niet tot doel heeft dit soort gedragingen aan te moedigen, maar in tegendeel om ze te veroordelen. Op dezelfde manier is de verkoop van tabak aan jongeren onder de 16 jaar onaanvaardbaar.
Wat betreft het argument van de klaagster dat de sigaret enkel schadelijk is voor diegene die ze rookt, terwijl het beeld van de vrouw als seksobject niet alleen schadelijk is voor het beeld van de vrouw maar ook voor onze samenleving, heeft de adverteerder meegedeeld dat de sigaret voor iedereen schadelijk is, ook voor diegenen die het roken ondergaan. Er zijn mensen die het slachtoffer zijn van wat men doorgaans passief roken noemt.
Hij benadrukte dat deze spot duidelijk niet de bedoeling heeft om peepshows aan te moedigen, zowel voor als na de leeftijd van 16 jaar, noch de uitbuiting van het menselijke lichaam of seksuele discriminatie. Hij benadrukte dat zijn communicatie evenmin het idee naar voren brengt dat deze gedragingen, die verwerpelijk zijn onder de 16 jaar, dit na de leeftijd van 16 jaar niet meer zouden zijn.
Wat de menselijke waardigheid en de seksuele discriminatie betreffen, liet hij gelden dat het tonen van een schaars geklede vrouw op Tv niemand nog choqueert. Hij verwees naar de rechtspraak om te stellen dat het begrip goede zeden beoordeeld wordt in functie van de waarden die betrekking hebben op de openbare moraal zoals ze op een bepaald moment opgevat worden door het collectieve bewustzijn.
Goede zeden is een evolutief begrip en dient bepaald te worden op basis van de mening of het gevoel van de burgers in het algemeen, en niet op basis van het gevoel van enkelingen.
Voor zover deze beelden de individuele eerbaarheid van de klager zouden treffen, treffen ze in ieder geval niet de openbare eerbaarheid, en dit rekening houdend met de evolutie van de zeden in de huidige samenleving. Met openbare eerbaarheid wordt bedoeld; de eerbaarheid van het merendeel van de bevolking dat erin toestemt de beelden te bekijken en aan wie ze op geen enkele manier opgedrongen worden.

Jurybeslissing

De Jury is van oordeel dat in het bijzonder de scène met de peepshow ongepast is daar ze gezien kan worden door kinderen. Ze is van oordeel dat deze scène (een halfnaakte vrouw die uitdagend danst) volledig vreemd is aan de denk- en leefwereld van kinderen. De Jury is dus van oordeel dat deze scène op hen een negatief effect kan hebben. Rekening houdend met het ethische principe van de maatschappelijke verantwoordelijkheid (cfr. Art. 1, al. 2 van de Code van de Internationale Kamer voor Koophandel, eveneens hernomen in art. 1 van de code voor Reclame-Ethiek van de Conseil Supérieur de l'Audiovisuel) heeft de Jury aan de adverteerder de aanbeveling gedaan om deze spot enkel uit te zenden na 22 uur, teneinde te vermijden dat hij gezien kan worden door kinderen en bij gebreke daaraan de scène met de peepshow te verwijderen.
De adverteerder heeft bevestigd dat de betreffende reclamecampagne werd beëindigd. Hij bevestigde tevens dat indien de spot hergebruikt zou worden, dit zou geschieden overeenkomstig de aanbeveling van de Jury.

Adverteerder: FOD VOLKSGEZONDHEID
Product/Dienst: Campagne ter bestrijding van het tabaksgebruik
Media: TV
Initiatief: Jury
Categorie: Dranken
Datum afsluiting:  23/12/2005