ELI LILLY – 15/05/2012

Beschrijving van de reclame

Voice-over 1: “Misschien komt het door de vermoeidheid. Misschien ligt het aan wat ik eet. Misschien is het de economische crisis. Of is het misschien toch iets anders?”
Voice-over 2: “Eén man op drie boven de veertig heeft erectiestoornissen. Wacht niet. Praat erover met uw arts of raadpleeg de website wachtniet.be, oplossingen bestaan. Deze sensibiliseringscampagne rond erectiestoornissen met de steun van de Belgian Society for Sexual Medicine is een privé-initiatief.”

Motivering van de klacht(en)

1. Het is een pure commerciële reclame die zich verbergt achter de kenmerken van een boodschap van algemeen nut of sensibilisering. Niemand kan zich hierin vergissen, de “disclaimer” van de website verwijst rechtstreeks naar het pharmaceutisch bedrijf Eli Lilly.

2. De reclame is misleidend. De statistiek die aangevoerd wordt door deze reclame, “1 man op 3 boven de 40 heeft erectiestoornissen”, dient met zeer grote omzichtigheid te worden benaderd. Een speciale editie van Science & Vie gaf op haar beurt aan dat de andropauze en de erectieproblemen die hiermee gepaard gaan slechts 2% van de mannen tussen 40 en 80 jaar treffen. Deze laatste referentie is misschien evenzeer twijfelachtig, maar het verschil tussen de twee suggereert een totaal wantrouwen met betrekking tot de eerste bewering.

3. Deze reclame is schadelijk en van aard om de problemen te veroorzaken waarvan ze voorhoudt ze te helpen oplossen. Er bestaat geen twijfel over dat potentieproblemen vaak een psychologische oorzaak hebben, dat de angst voor impotentie of de “seksuele panne” latent aanwezig is in de psyche van de meerderheid van de mannen. Door op een obsederende manier te hameren op een statistiek die de prevalentie van het fenomeen benadrukt en overdrijft, kan de reclame het fenomeen juist veroorzaken. Het is een reclame die in staat is om zichzelf waar te maken en om een probleem van volksgezondheid te creëren of te versterken om het uiteindelijk te medicaliseren en er winst mee te maken. Dienovereenkomstig is een schadelijke reclame die ertoe neigt om een probleem te creëren om vervolgens haar zogezegde oplossing te commercialiseren in strijd met de reclame-ethiek. De klager verwijst, om zijn beweringen te staven, eveneens naar de documentaire “Erectionman” die de immense campagne hekelt van meerdere pharmaceutische firma’s om vanaf nul een markt te creëren uit de medicalisering van erectieproblemen.

Standpunt van de adverteerder

De campagne « wacht niet » is een informatiecampagne over de menselijke gezondheid. Dit soort van campagne is strikt gereglementeerd door het koninklijk besluit van 22 november 2006 betreffende de voorlichting en de reclame inzake geneesmiddelen voor menselijk gebruik. In overeenstemming met dit koninklijk besluit heeft deze campagne en de verschillende radio- en TV-spots die er deel van uitmaken een verplicht visum gekregen van de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid na advies van de Commissie van Toezicht op de reclame voor geneesmiddelen.

Het doel van de campagne is de sensibilisering bij het grote publiek dat een erectiestoornis vanaf 40 jaar niet noodzakelijk een onvermijdelijke evolutie vormt die samenhangt met de leeftijd maar mogelijkerwijs een waarschuwingssymptoom is van een onderliggende cardiovasculaire pathologie. Ze probeert de stilte rond het onderwerp te doorbreken, het taboe dat patiënten ervan weerhoudt om erover te praten met hun partner en hen tegenhoudt om hun arts te raadplegen. De actoren (patiënten, partners, apothekers, dokters) worden aangezet tot een dialoog en vooral om de waarschuwingssymptomen niet verder te laten ontwikkelen zonder maatregelen te nemen.

De campagne wordt ondersteund door de Eli Lilly Benelux Laboratoria. Niettemin, in overeenstemming met de wetgeving en de interpretatie die eraan gegeven wordt door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG), mag dit soort campagne de naam van het farmaceutisch laboratorium dat dit soort campagne sponsort niet laten verschijnen – of hoogstens op uiterst discrete wijze –, teneinde niet aanzien te worden als een reclamecampagne voor een geneesmiddel. Dat is de reden waarom, aangezien de campagne bestond uit verschillende media waaronder een website, de radio- en TV-spots enkel verwijzen naar deze site die dus niet anoniem is en zelf de naam van de sponsor vermeldt, zoals voorgeschreven door de wet. Anderzijds werd, voor alle duidelijkheid en om aan te geven dat het om een gesponsorde campagne gaat, de zin « Deze campagne is een privé-initiatief » toegevoegd aan het einde van elke spot.

Het thema « Eén man op drie, … » wordt erin vermeld en goedgekeurd zowel door de autoriteiten als door de wetenschappers als een slogan die beantwoordt aan het doel van de campagne. Deze campagne wordt inderdaad – bovenop de goedkeuring door de Commissie van Toezicht – ondersteund door een onafhankelijk geleerd genootschap, de Belgian Society for Sexual Medicine, die bestaat uit artsen vertrouwd met seksuele aandoeningen (BeSSM).
Aldus hebben noch het FAGG noch deze wetenschappelijke vereniging deze campagne beschouwd als “schadelijk” voor de patiënten.

Jurybeslissing

De Jury heeft vastgesteld dat de radiospot eindigt met een voice-over die zegt “Deze sensibiliseringscampagne rond erectiestoornissen ... is een privé-initiatief” maar dat de adverteerder niet geïdentificeerd wordt.

De Jury is van mening dat het om een informatie- en sensibiliseringscampagne gaat en heeft vastgesteld dat deze campagne een voorafgaand visum heeft gekregen na een gunstig advies van de Commissie van Toezicht op de reclame voor geneesmiddelen en dit in overeenstemming met artikels 16 en 17 van het KB van 7 april 1995 betreffende de voorlichting en de reclame inzake geneesmiddelen die bepalen dat de radiofonische verspreiding onder het publiek van een informatiecampagne enkel mag worden gevoerd na het verkrijgen van een visum afgeleverd door de Minister.

De Jury heeft terdege nota genomen van het feit dat, volgens het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten, in het geval van een informatiecampagne afkomstig van een pharmaceutische firma die een geneesmiddel commercialiseert dat de ziekte in kwestie voorkomt of behandelt, in dit geval Eli Lilly, de naam van de verantwoordelijke uitgever en/of van de sponsor enkel op een discrete manier op het campagnemateriaal mag verschijnen, waarbij elke andere verwijzing verboden is die rechtstreeks of onrechtstreeks aan het geneesmiddel zou herinneren. De auditieve vermelding van de naam van de adverteerder in de spot zou een indirect promotioneel aspect kunnen hebben voor zijn geneesmiddel tegen erectieproblemen, dat enkel op medisch voorschrift verkrijgbaar is en waarvoor publieksreclame dus verboden is.

De Jury heeft er eveneens nota van genomen dat de visumaanvraag vergezeld is van de onmiskenbare elementen voor de controle van de waarheidsgetrouwheid van de informatie die verspreid wordt en dat de slogan van de campagne (“Eén man op drie boven de veertig heeft erectiestoornissen”) goedgekeurd werd door de voornoemde Commissie van Toezicht en door de Belgian Society for Sexual Medicine die niet van oordeel waren dat de campagne schadelijk voor de patiënten was.

Rekening houden met wat voorafgaat, heeft de Jury gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren.

Gevolg

Aangezien geen hoger beroep werd ingesteld, werd dit dossier afgesloten.

Adverteerder: ELI LILLY
Product/Dienst: Sensibiliseringscampagne “Wacht niet/Erectieproblemen”
Media: Radio
Onderzoekscriteria: Eerlijkheid, Waarachtigheid
Initiatief: Consument
Type beslissing: Geen opmerkingen
Datum afsluiting:  15/05/2012