De spot toont een man aan het stuur. Hij lacht en slaat mee met het ritme van de muziek op zijn stuur.
VO: “We hebben de Citroën C3 uitgerust met een automatisch noodremsysteem. Speciaal voor Simon. Dit systeem voert automatisch een noodstop uit wanneer nodig want we weten dat Simon een beetje … verstrooid is.”
Op dat moment zien we een jongeman die oversteekt op een zebrapad met een skateboard onder de arm. De wagen remt plots.
VO: “Ah voilà, dat is Simon.”
Men ziet vervolgens de bestuurder met het hoofd knikken en de jongeman een teken doen met zijn hand naar de bestuurder.
1) Volgens de klager toont deze reclame meerdere inbreuken op de Belgische wetgeving en kan deze aanleiding geven tot een foute interpretatie hiervan.
De reclame wijst op de verstrooidheid van het personage van Simon wiens gedrag hem wordt verweten. Hij is echter helemaal niet in fout en nadert het zebrapad voorzichtig. Moet eraan herinnerd worden dat in België een voetganger voorrang heeft bij het oversteken en dat elk voertuig hem voorgang moet verlenen?
Er staat een voertuig geparkeerd net voor het zebrapad. Dit voertuig vormt duidelijk een inbreuk op de Belgische wetgeving die een minimaal verplichte afstand van 5m voorziet tussen een parkeerplaats en een zebrapad.
Tot slot is de chauffeur zichtbaar in fout. Zoals de wet voorschrijft, of er nu een voetganger zich duidelijk klaarmaakt om over te steken of niet, moet de bestuurder vertragen als hij een zebrapad nadert en dit voorzichtig voorbijrijden. Omwille van het foutgeparkeerde voertuig, heeft hij geen goed zicht op het zebrapad en zou zijn aandacht verdubbeld moeten zijn. Het feit dat het voertuig bruusk remt als Simon oversteekt, doet geloven dat de bestuurder het zebrapad echter niet met de voorzichtigheid die de wet hem voorschrijft heeft benaderd. Bovendien lijkt het erop dat de bestuurder in zijn voertuig naar muziek luistert en luidop meezingt, wat aangeeft dat hij niet in een situatie zit waarin hij zich concentreert op het besturen van zijn voertuig.
Op basis van deze elementen is de klager van mening dat deze reclame ongepast is en een boodschap uitstuurt die de naleving van de wegcode evenals campagnes voor verkeersveiligheid schaadt.
Bovendien stigmatiseert de reclame volgens hem de zwakke weggebruikers.
2) De klager deelde mee dat de adverteerder ten onrechte het idee propageert dat beoefenaar van een actieve mobiliteit (vaak “zwakke weggebruikers” genoemd met een paternalistische connotatie) onverantwoordelijk zijn. In deze scène respecteert de voetganger echter de regels van de wegcode. Deze boodschap is gevaarlijk aangezien ze het gevoel van dominantie van automobilisten tegenover zwakke weggebruikers versterkt wat in het echte leven vaak tot agressie leidt.
3) De klager begrijpt niet hoe men Simon van verstrooidheid kan beschuldigen terwijl hij oversteekt op een zebrapad en dus voorrang heeft op de wagen en hoe er een wagen geparkeerd kan staan net voor het zebrapad.
4) De klager benadrukte dat de reclame spreekt van een verstrooid persoon en dat de bestuurder blij is en geabsorbeerd door een liedje dat hij neuriet. Op het einde van de spot bevestigt de reclame echter dat de verstrooide een wandelaar is die gebruik maakt van een beschermde oversteekplaats wanneer de wagen aankomt terwijl een ander voertuig net voor het zebrapad staat en het gezichtsveld van de stralende chauffeur belemmert, wat ervoor zou moeten zorgen dat hij dubbel zo aandachtig is. De wegcode houdt de bestuurder van de wagen in alle omstandigheden verantwoordelijk. Volgens de klager is het ongezond en schadelijk om het ‘verstrooide’ karakter toe te schrijven aan een voetganger in een stedelijke omgeving waar de plaats voor voetgangers en fietsers steeds schaarser wordt door de stijgende aanwezigheid van individueel gemotoriseerd vervoer.
5) De klager is gechoqueerd door de inhoud van het filmpje: een voetganger die oversteekt aan een oversteekplaats heeft in ons land steeds voorrang. Bovendien moet een automobilist zich steeds aanpassen aan zijn omgeving. Zowel politie en justitie, steden en gemeenten, de gewesten als het federaal niveau zetten in op verkeersveiligheid. Volgens de klager ontkent deze clip op een dramatische manier het beleid:
- het gaat om een kind;
- er wordt uitgegaan van het feit dat de voetganger onoplettend is, terwijl de bestuurder duidelijk niet aandachtig rijdt;
- de verantwoordelijkheid van de bestuurder wordt ontkend door het automatische remsysteem;
- de wegcode wordt niet gerespecteerd door de bestuurder (die zijn snelheid moet aanpassen aan een oversteekplaats);
- er wordt geïnsinueerd dat de voetganger voorrang moet geven.
6) De klager deelde mee dat Simon misschien aandachtiger had moeten zijn, maar dat het vooreerst de automobilist is die aandachtiger had moeten zijn aangezien de voetganger voorrang heeft op een zebrapad. Volgens hem is deze reclame gevaarlijk aangezien ze de kijker doet geloven dat het de bestuurder is die voorrang heeft en ze zou dus dodelijke ongevallen kunnen veroorzaken.
De adverteerder benadrukte vooreerst dat al zijn wereldwijde reclamecampagnes ter goedkeuring worden voorgelegd aan de regelgevende instanties, die waken over de naleving van de wegcode, voordat ze verspreid worden.
Vervolgens lichtte hij zijn aanpak toe en benadrukte hij dat als autofabrikant het één van zijn missies is om alles in het werk te stellen om de veiligheid van de mensen in zijn wagens te verzekeren, maar ook deze van de andere weggebruikers (via actieve en passieve veiligheidssystemen). In dit geval heeft hij op het voertuig in kwestie niet minder dan 11 hulpsystemen voor bij het rijden ontwikkeld die bedoeld zijn om de veiligheid voor iedereen te verbeteren. Want of men nu bestuurder, fietser of voetganger is, het perfecte gedrag, nul risico, bestaat niet.
En dat is net het punt van de reclame. Hij weet dat “in het echte leven”, jammer genoeg, dit soort situatie voorkomt: een voetganger verborgen door een vrachtwagen kan de straat oversteken en de bestuurder, die wel degelijk aan matige snelheid rijdt, kan vervolgens op het laatste moment moeten remmen. Daarom biedt hij een oplossing aan om het risico op een ongeval in dergelijke gevallen te beperken met het automatisch noodremsysteem.
Dat is juist wat de adverteerder wil tonen in zijn reclamespot. Het gaat gewoon om een realistische situatie, geïnspireerd door het echte leven van mensen. Een thema dat het merk na aan het hart ligt en waarvan hij ook zijn internationale slogan gemaakt heeft: “Inspired by you”. Anders gezegd: geïnspireerd door mensen, hun levenswijze, hun gedrag, enz. Reden waarom deze reclame een situatie toont die iedereen kan overkomen, door geloofwaardig te zijn, zonder de situatie te dramatiseren en door een concrete oplossing aan te bieden.
De Jury heeft kennisgenomen van de reclamespot in kwestie en van de klachten die daarop betrekking hebben.
De Jury heeft vastgesteld dat de spot een man aan het stuur toont die lacht en met het ritme van de muziek meeslaat op zijn stuur, en vervolgens een jongeman die oversteekt op een zebrapad en de wagen die plots remt, terwijl de voice-over onder andere het volgende zegt: “We hebben de Citroën C3 uitgerust met een automatisch noodremsysteem. Speciaal voor Simon. Dit systeem voert automatisch een noodstop uit wanneer nodig want we weten dat Simon een beetje … verstrooid is.” en op het moment dat de jongeman op het scherm verschijnt: “Ah voilà, dat is Simon.”.
De Jury heeft eveneens terdege nota genomen van het feit dat de reclame in kwestie het automatisch noodremsysteem van het gepromote voertuig presenteert.
Wat betreft de verschillende elementen die opgeworpen werden door de klagers met betrekking tot gedragingen die in strijd zouden zijn met de regels van de wegcode of met de veiligheidsvoorschriften, verwijst de Jury naar artikels 2 en 6 van de Febiac-code die de mogelijkheid voorzien om dergelijke gedragingen in beeld te brengen binnen het raam van het promoten van eigenschappen van voertuigen en onderdelen of toebehoren op het gebied van actieve of passieve veiligheid.
In deze context is de Jury van mening dat de reclame niet in het algemeen aanzet tot een gevaarlijk gedrag op de weg.
Bij gebreke aan inbreuken op wettelijke of zelfdisciplinaire bepalingen, heeft de Jury derhalve gemeend geen opmerkingen te moeten formuleren op dit punt.
De Jury heeft vervolgens de verschillende elementen onderzocht die door de klagers opgeworpen werden met betrekking tot de manier waarop de voetganger, en bij uitbreiding zij die omschreven worden als ‘zwakke weggebruikers’, voorgesteld worden in de betrokken reclame en het feit dat zij gestigmatiseerd zouden worden.
Rekening houdend met de voice-over, maar ook met de reactie van de bestuurder en de voetganger bij het plotse stoppen van de wagen, is de Jury van mening dat de reclame door de gemiddelde consument opgevat kan worden als een verwijt aan het adres van de voetganger aangaande diens gedrag, terwijl deze oversteekt op een zebrapad en de wagen dus dient te stoppen om hem te laten voorbijgaan.
Zij is eveneens van mening dat het feit dat de Tv-spot het ‘verstrooide’ karakter toekent aan de voetganger die oversteekt eerder dan aan de bestuurder, zelfs in de vorm van een knipoog, misplaatst is. Volgens haar is dit des te ongepaster gelet op de initiatieven en inspanningen inzake verkeersveiligheid op alle niveaus.
Gelet op het voorgaande, is de Jury van oordeel dat de reclame van aard is om een bepaalde groep personen te denigreren.
Op basis van artikel 12 van de Code van de Internationale Kamer van Koophandel, heeft de Jury de adverteerder derhalve verzocht om deze reclame te wijzigen, en bij gebreke daaraan de reclame niet meer te verspreiden.
De adverteerder heeft bevestigd dat de campagne afgelopen is en niet meer zal worden verspreid.
Barastraat 175, 1070, Brussel, Belgie.
E-mail: info@jep.be
Tel: +32 2 502 70 70
