BEBAT – 25/11/2019

Beschrijving van de reclame

De spot speelt zich af in een park en toont in zijn lange versie achtereenvolgens:  
• twee meisjes die op een bank zitten – het ene meisje luistert naar muziek en deelt haar oortje met haar vriendin;  
• een jogger die haar trui verliest – een andere jogger raapt deze op en geeft die aan haar;  
• een moeder met een buggy die hulp nodig heeft om de trappen op te komen – een skater helpt haar;  
• een jongen wiens speelgoeddrone vastgeraakt is in de takken van een boom – een man haalt hem uit de boom.  

Aan het einde ziet men iemand batterijen deponeren in een Bebat inzamelpunt.  
Voice-over:  
“Een klein gebaar kan een groot verschil maken. Maak zelf ook het verschil met een klein gebaar voor de natuur. Breng al je gebruikte batterijen binnen. Vind een inzamelpunt in je buurt op bebat.be. Bebat. Samen recycleren. Beter voor de natuur”.  

De campagne bevat tevens kortere versies van de spot, met onder meer een versie met alleen de situatie met de drone.  

Motivering van de klacht(en)

De klager deelde mee dat de video een handeling toont die bij wet verboden is en de kijker aanzet om de wet te overtreden. Volgens hem banaliseert deze een gedrag dat bijzonder onverantwoordelijk en gevaarlijk is: een kind van ongeveer 10 jaar oud bestuurt een drone op een openbare plaats, vol met mensen en obstakels.  
Hij deelde eveneens mee dat voor recreatief gebruik een drone enkel gebruikt mag worden op privéterrein op een hoogte van minder dan 10 meter. Om een drone op openbaar terrein met personen en obstakels te besturen zoals getoond in de video moet de piloot ouder zijn dan 18 jaar, in het bezit zijn van een licentie van klasse 1, gedekt zijn door een operationeel handboek goedgekeurd door DGLV en de vlucht moet gemeld worden of vrijgesteld zijn.  

Standpunt van de adverteerder

De adverteerder deelde mee dat de situatie met de drone enkel symbolisch gebruikt wordt om een situatie te schetsen waarin een jongetje hulp nodig heeft en iemand anders spontaan hulp aanbiedt – een klein gebaar. Er is gekozen voor een drone als modern en eigentijds speelgoed, wat herkenbaar is voor gezinnen met oudere kinderen omdat hij ook deze doelgroep wenst aan te spreken. 
Volgens hem roept de tv-spot op geen enkel moment en in geen enkele versie op om een drone te gebruiken of zet deze spot aan tot het (al dan niet foutief) gebruik van een drone.  
Het is ook geenszins zijn bedoeling om zich als adverteerder positief of negatief uit te spreken over het gebruik van een drone of om consumenten aan te raden of te ontraden om een drone te gebruiken. Hij gaat er als adverteerder van uit dat het bij het gebruik van een drone aan de consument is om dit toestel correct te gebruiken volgens de gebruiksaanwijzing van het toestel en rekening te houden met een eventueel geldende wetgeving. 
Hij voerde vervolgens aan dat er voor de tv-spot gebruikgemaakt is van een speelgoeddrone van minder dan 1 kg. De regels waarnaar verwezen wordt in de klacht zijn zijns inziens enkel van toepassing op drones van klasse 1 en klasse 2 – en niet op drones voor recreatief gebruik of speelgoeddrones.  
Hij is bovendien van mening dat de manier waarop de drone gebruikt werd in de tv-spot op geen enkel moment in strijd is met de Belgische drone-wetgeving, waarbij hij onder meer naar de volgende regels verwees:  

1. De drone kan enkel gebruikt worden voor recreatieve doeleinden en de drone is beperkt tot een maximale opstijgmassa van minder dan 1 kg: Het gaat hier volgens hem duidelijk om een speelgoeddrone met een gewicht van minder dan 1 kg. 
2. De drone mag niet hoger vliegen dan een hoogte van 10 m boven de grond: Hij deelde mee dat dit in de spot het geval is – anders zou een man van 2 meter de drone niet uit de boom kunnen halen.  
3. De vlucht mag enkel boven privéterrein plaatsvinden. Indien het niet uw eigen privéterrein is, hebt u toestemming nodig van de eigenaar: Hij haalde aan dat hij wel degelijk de toestemming heeft verkregen om de drone op dit terrein te gebruiken.  

Jurybeslissing

De Jury heeft kennisgenomen van de reclame in kwestie en van de klacht die daarop betrekking heeft.  

Zij heeft vastgesteld dat de spots zich afspelen in een openbaar park en onder meer een jongen tonen wiens speelgoeddrone vastgeraakt is in de takken van een boom, waarbij een man hem vervolgens uit deze boom haalt.  

Ingevolge het antwoord van de adverteerder heeft zij er nota van genomen dat de betrokken drone een speelgoeddrone van minder dan 1 kilogram betreft waarop de regels inzake drones van klasse 1 en klasse 2 niet van toepassing zijn maar waarvan het recreatief gebruik wel onderworpen is aan de beperkingen inzake privégebruik, zoals niet hoger dan 10 meter boven de grond vliegen en enkel boven privéterrein, waarbij men de toestemming van de eigenaar nodig heeft als het niet het eigen privéterrein is.  

Wat dit laatste betreft is de Jury van mening dat uit de spots niet kan worden opgemaakt dat aan deze voorwaarde zou zijn voldaan in hoofde van de jongen die als bestuurder van de drone wordt in beeld gebracht en dat het getoonde gebruik derhalve strikt genomen als onrechtmatig privégebruik zou dienen te worden aangemerkt.  

Ingevolge het antwoord van de adverteerder heeft zij er echter tevens terdege nota van genomen dat deze de situatie met de drone enkel symbolisch gebruikt om een situatie te schetsen waarin een jongen hulp nodig heeft en iemand anders spontaan hulp aanbiedt en dat het geenszins zijn bedoeling is om zich als adverteerder positief of negatief uit te spreken over het gebruik van een drone of om consumenten aan te raden of te ontraden om een drone te gebruiken.  

De Jury is van mening dat dit opzet ook duidelijk blijkt uit de spots en dat deze met name niet aanzetten tot het – al dan niet foutief – gebruik van een drone.  

Gelet op deze context is de Jury vooreerst van mening dat de spots in kwestie geen illegaal of gevaarlijk gedrag aanmoedigen of banaliseren en derhalve niet getuigen van een gebrek aan een behoorlijk maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef in hoofde van de adverteerder op dit punt.  

Desalniettemin is de Jury van mening dat het ongepast is om de betrokken betwistbare gedraging te gebruiken in de context van een realistisch bedoelde reclameboodschap.  

Gelet op het voorgaande heeft de Jury gemeend een advies van voorbehoud te moeten formuleren conform artikel 1 van haar reglement en doet zij een beroep op de verantwoordelijkheid van de adverteerder.  

Een advies van voorbehoud impliceert dat de adverteerder vrij is op het vlak van het gevolg dat hij hieraan wenst te verlenen.  

Gevolg

De adverteerder deelde mee te hebben besloten om de 15 seconden versies van de spot waar enkel de drone te zien is niet meer in te zetten bij toekomstige campagnes.  

Adverteerder: BEBAT
Product/Dienst: Inzameling batterijen
Media: TV
Onderzoekscriteria: Sociale verantwoordelijkheid
Initiatief: Consument
Type beslissing: Advies van voorbehoud
Datum afsluiting:  25/11/2019